[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Minister, nie wchodząc w bliższeszczegóły, kazał naprzód uwięzić autora, następnie zaś skonfiskować wydanie.Hervas, nie znając powodu swej kary, zamknięty w Wieży Segowskiej, pozbawiony piór iatramentu, nie wiedząc, kiedy go wypuszczą na wolność, postanowił dla uprzyjemnienia nu-dów przypomnieć sobie w umyśle wszystkie swoje wiadomości, czyli przywieść na pamięćwszystko, co umiał z każdej nauki, Natenczas z wielkim zadowoleniem spostrzegł, że rze-czywiście ogarnia cały obszar wiedzy ludzkiej i że byłby mógł jak niegdyś Pico della Miran-dola102, podołać dyspucie de omni scibili103.Zapalony żądzą wsławienia swego nazwiska w uczonym świecie, zamierzył więc napisaćdzieło w stu tomach, które miało zawierać wszystko, co ludzie w owym czasie wiedzieli104.Chciał wydać je bezimiennie.Publiczność bez wątpienia byłaby myślała, że dzieło to musibyć utworem jakiegoś naukowego towarzystwa; wtedy Hervas chciał ujawnić swe nazwisko iod razu pozyskać sławę i miano wszechstronnego mędrca.Trzeba przyznać, że siły jego umy-słu istotnie odpowiadały temu olbrzymiemu przedsięwzięciu.Sam czuł to bardzo dobrze icałą duszą oddał się zamiarowi, który pochlebiał dwom namiętnościom jego duszy: miłoścido nauk i miłości własnej.Sześć tygodni szybko tym sposobem ubiegło Hervasowi; po upływie tego czasu gubernatorzamku zawezwał go do siebie.Zastał tam pierwszego sekretarza ministra skarbu.Człowiekten skłonił się przed nim z pewnego rodzaju poszanowaniem i rzekł: Don Diego, chciałeś wejść w świat bez żadnego opiekuna, co było nader wielką nieroz-wagą; gdy więc oskarżono cię, nikt nie stanął w twojej obronie.Zarzucają ci, że wystosowałeśprzeciw ministrowi skarbu twoją analizę nieskończoności.Don Pedro de Alanyes, słusznierozgniewany, rozkazał spalić cały nakład twego dzieła; ale poprzestając na tym zadośćuczy-nieniu, raczy ci przebaczyć i ofiaruje ci w swoim biurze miejsce contadora105.Będziesz miałsobie powierzone pewne rachunki, których zagmatwanie czasami wprawia nas w kłopot.Wyjdz z tego więzienia, do którego nigdy więcej nie powrócisz.Hervas z początku wpadł w smutek dowiedziawszy się, że mu spalono dziewięćset dzie-więćdziesiąt dziewięć egzemplarzy dzieła, które go kosztowało tyle zabiegów, ale ponieważteraz już na czym innym zasadzał swoją sławę, wkrótce pocieszył się i poszedł zająć ofiaro-wane mu miejsce.Tam podano mu rejestry annat, tabele dyskonta z gotówkowym rabatem i inne tym podob-ne obliczenia, które uskutecznił z niewypowiedzianą łatwością, pozyskując szacunek swoichnaczelników.Wypłacono mu z góry kwartalną pensję i dano mieszkanie w domu należącymdo ministerium.Gdy Cygan domawiał tych słów, odwołano go dla spraw hordy, musieliśmy więc do na-stępnej doby odłożyć zaspokojenie naszej niecierpliwości.102Pico della Mirandola Giovanni (1463 1494) filozof i pisarz włoski, słynny erudyta.Ułożył 900 tez zewszystkich dziedzin wiedzy, starając się wykazać punkty zbieżne między teologią chrześcijańską i filozofiąneoplatońską, jak i zrodzonymi w judaizmie doktrynami kabalistycznymi.Z tezami tymi wystąpił w Rzymie wroku 1486, zamierzając je publicznie przedyskutować z najznakomitszymi współczesnymi uczonymi.Do dys-puty takiej jednakże nie doszło, ponieważ w sprawę wdała się inkwizycja, zarzucając autorowi herezję.103de omni scibili (łac.) o wszystkim, o czym można wiedzieć.104wszystko, co ludzie w owym czasie wiedzieli przedsięwzięcie Hervasa przywodzi na myśl słynną WielkąEncyklopedię wydawaną z inicjatywy i pod redakcją Diderota w latach 1751 1780 (razem 35 tomów).105contador (hiszp.) rachmistrz.102 Dzień czterdziesty dziewiątyZebraliśmy się wcześnie w jaskini; Rebeka uczyniła uwagę, że Busqueros z wielką zręcz-nością ułożył swoje opowiadanie. Zwyczajny intrygant mówiła byłby dla przestraszenia Cornadeza wprowadził widmaokryte całunami, które byłyby wywarły nań przelotne wrażenie, ustępujące po kilku chwilachrozwagi.Tymczasem Busqueros postępuje odmiennie: stara się wpłynąć nań tylko słowami.Wszyscy znają historię ateusza Hervasa.Jezuita Granada106 podał ją w przypiskach do swegodzieła.Potępiony pielgrzym udaje, że jest jego synem, dla tym silniejszego przepełnieniazgrozą duszy Cornadeza. Zbyt pośpieszasz się z twoim sądem odrzekł stary naczelnik. Pielgrzym mógł w isto-cie być synem ateusza Hervasa i nie ma wątpliwości, że tego, o czym mówi, nie znajdziesz wlegendzie, o jakiej wspominasz; napotykamy tam zaledwie niektóre szczegóły o śmierci He-rvasa.Ale racz cierpliwie wysłuchać tej historii aż do końca.DALSZY CIG HISTORIIDIEGA HERVASA,OPOWIADANY PRZEZ SYNA JEGO,POTPIONEGO PIELGRZYMAPowrócono więc Hervasowi wolność i zapewniono mu środki do życia.Praca, jakiej wy-magano po nim, zaledwie kilka godzin z rana mu zajmowała, mógł zatem swobodnie oddaćsię wykonaniu swego wielkiego zamiaru, wytężając wszystkie siły swego geniuszu i rozko-szując się swoją wiedzą.Nasz chciwy sławy poligraf postanowił o każdej nauce napisać jedentom107 in octavo.Zauważywszy, że mowa jest szczególną właściwością człowieka, pierwszytom poświęcił gramatyce ogólnej.Wyłożył w nim nieskończenie urozmaicone sposoby, zaktórych pomocą w poszczególnych językach wyraża się rozmaite części mowy i nadaje roz-maite kształty elementom myśli.Następnie z myśli wewnętrznej człowieka przechodząc do pojęć, jakie mu otaczająceprzedmioty nastręczają, Hervas poświęcił 2.tom historii naturalnej w ogólności, 3.zoologii,czyli nauce o zwierzętach, 4.ornitologii, czyli znajomości ptaków, 5.ichtiologii, czyli nauceo rybach, 6.entomologii, to jest nauce o owadach, 7.skolekologii, czyli nauce o robakach, 8.konchologii, czyli znajomości muszel, 9.botanice, 10.geologii, to jest nauce o składzie ziemi,11.litologii, czyli nauce o kamieniach, 12.oryktologii albo nauce o skamienielinach, 13.me-talurgii, sztuce wydobywania i przerabiania kruszców, 14.dokimastyce, to jest sztuce próbo-wania tychże kruszców.106Granada Jakub (1572 1632) hiszpański teolog jezuicki, autor ośmiotomowych komentarzy do Sumrnyśw.Tomasza z Akwinu wydanych w latach 1623 1633.107o każdej nauce napisać jeden tom Klasyfikacją wiedzy zajmował się filozof francuski d'Alembert(1717 1783), który we Wstępnej rozprawie Encyklopedii (1751) układał nauki w porządku wzrastającej abs-trakcyjności.103 Z kolei Hervas znów zajął się człowiekiem: 15.tom obejmował fizjologię, czyli naukę ociele ludzkim, 16.anatomię, 17.miologię, to jest naukę o muskułach, 18.osteologię108, l9.neurologię, 20.flebologię, to jest naukę o systemie żylnym.21.tom poświęcony był medycynie ogólnej, 22.nosologii, czyli nauce o chorobach, 23.etiologii, to jest nauce o ich przyczynach, 24.patologii albo nauce o cierpieniach, jakie wy-wołują, 25.semiotyce, czyli znajomości symptomów, 26 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl odbijak.htw.pl
.Minister, nie wchodząc w bliższeszczegóły, kazał naprzód uwięzić autora, następnie zaś skonfiskować wydanie.Hervas, nie znając powodu swej kary, zamknięty w Wieży Segowskiej, pozbawiony piór iatramentu, nie wiedząc, kiedy go wypuszczą na wolność, postanowił dla uprzyjemnienia nu-dów przypomnieć sobie w umyśle wszystkie swoje wiadomości, czyli przywieść na pamięćwszystko, co umiał z każdej nauki, Natenczas z wielkim zadowoleniem spostrzegł, że rze-czywiście ogarnia cały obszar wiedzy ludzkiej i że byłby mógł jak niegdyś Pico della Miran-dola102, podołać dyspucie de omni scibili103.Zapalony żądzą wsławienia swego nazwiska w uczonym świecie, zamierzył więc napisaćdzieło w stu tomach, które miało zawierać wszystko, co ludzie w owym czasie wiedzieli104.Chciał wydać je bezimiennie.Publiczność bez wątpienia byłaby myślała, że dzieło to musibyć utworem jakiegoś naukowego towarzystwa; wtedy Hervas chciał ujawnić swe nazwisko iod razu pozyskać sławę i miano wszechstronnego mędrca.Trzeba przyznać, że siły jego umy-słu istotnie odpowiadały temu olbrzymiemu przedsięwzięciu.Sam czuł to bardzo dobrze icałą duszą oddał się zamiarowi, który pochlebiał dwom namiętnościom jego duszy: miłoścido nauk i miłości własnej.Sześć tygodni szybko tym sposobem ubiegło Hervasowi; po upływie tego czasu gubernatorzamku zawezwał go do siebie.Zastał tam pierwszego sekretarza ministra skarbu.Człowiekten skłonił się przed nim z pewnego rodzaju poszanowaniem i rzekł: Don Diego, chciałeś wejść w świat bez żadnego opiekuna, co było nader wielką nieroz-wagą; gdy więc oskarżono cię, nikt nie stanął w twojej obronie.Zarzucają ci, że wystosowałeśprzeciw ministrowi skarbu twoją analizę nieskończoności.Don Pedro de Alanyes, słusznierozgniewany, rozkazał spalić cały nakład twego dzieła; ale poprzestając na tym zadośćuczy-nieniu, raczy ci przebaczyć i ofiaruje ci w swoim biurze miejsce contadora105.Będziesz miałsobie powierzone pewne rachunki, których zagmatwanie czasami wprawia nas w kłopot.Wyjdz z tego więzienia, do którego nigdy więcej nie powrócisz.Hervas z początku wpadł w smutek dowiedziawszy się, że mu spalono dziewięćset dzie-więćdziesiąt dziewięć egzemplarzy dzieła, które go kosztowało tyle zabiegów, ale ponieważteraz już na czym innym zasadzał swoją sławę, wkrótce pocieszył się i poszedł zająć ofiaro-wane mu miejsce.Tam podano mu rejestry annat, tabele dyskonta z gotówkowym rabatem i inne tym podob-ne obliczenia, które uskutecznił z niewypowiedzianą łatwością, pozyskując szacunek swoichnaczelników.Wypłacono mu z góry kwartalną pensję i dano mieszkanie w domu należącymdo ministerium.Gdy Cygan domawiał tych słów, odwołano go dla spraw hordy, musieliśmy więc do na-stępnej doby odłożyć zaspokojenie naszej niecierpliwości.102Pico della Mirandola Giovanni (1463 1494) filozof i pisarz włoski, słynny erudyta.Ułożył 900 tez zewszystkich dziedzin wiedzy, starając się wykazać punkty zbieżne między teologią chrześcijańską i filozofiąneoplatońską, jak i zrodzonymi w judaizmie doktrynami kabalistycznymi.Z tezami tymi wystąpił w Rzymie wroku 1486, zamierzając je publicznie przedyskutować z najznakomitszymi współczesnymi uczonymi.Do dys-puty takiej jednakże nie doszło, ponieważ w sprawę wdała się inkwizycja, zarzucając autorowi herezję.103de omni scibili (łac.) o wszystkim, o czym można wiedzieć.104wszystko, co ludzie w owym czasie wiedzieli przedsięwzięcie Hervasa przywodzi na myśl słynną WielkąEncyklopedię wydawaną z inicjatywy i pod redakcją Diderota w latach 1751 1780 (razem 35 tomów).105contador (hiszp.) rachmistrz.102 Dzień czterdziesty dziewiątyZebraliśmy się wcześnie w jaskini; Rebeka uczyniła uwagę, że Busqueros z wielką zręcz-nością ułożył swoje opowiadanie. Zwyczajny intrygant mówiła byłby dla przestraszenia Cornadeza wprowadził widmaokryte całunami, które byłyby wywarły nań przelotne wrażenie, ustępujące po kilku chwilachrozwagi.Tymczasem Busqueros postępuje odmiennie: stara się wpłynąć nań tylko słowami.Wszyscy znają historię ateusza Hervasa.Jezuita Granada106 podał ją w przypiskach do swegodzieła.Potępiony pielgrzym udaje, że jest jego synem, dla tym silniejszego przepełnieniazgrozą duszy Cornadeza. Zbyt pośpieszasz się z twoim sądem odrzekł stary naczelnik. Pielgrzym mógł w isto-cie być synem ateusza Hervasa i nie ma wątpliwości, że tego, o czym mówi, nie znajdziesz wlegendzie, o jakiej wspominasz; napotykamy tam zaledwie niektóre szczegóły o śmierci He-rvasa.Ale racz cierpliwie wysłuchać tej historii aż do końca.DALSZY CIG HISTORIIDIEGA HERVASA,OPOWIADANY PRZEZ SYNA JEGO,POTPIONEGO PIELGRZYMAPowrócono więc Hervasowi wolność i zapewniono mu środki do życia.Praca, jakiej wy-magano po nim, zaledwie kilka godzin z rana mu zajmowała, mógł zatem swobodnie oddaćsię wykonaniu swego wielkiego zamiaru, wytężając wszystkie siły swego geniuszu i rozko-szując się swoją wiedzą.Nasz chciwy sławy poligraf postanowił o każdej nauce napisać jedentom107 in octavo.Zauważywszy, że mowa jest szczególną właściwością człowieka, pierwszytom poświęcił gramatyce ogólnej.Wyłożył w nim nieskończenie urozmaicone sposoby, zaktórych pomocą w poszczególnych językach wyraża się rozmaite części mowy i nadaje roz-maite kształty elementom myśli.Następnie z myśli wewnętrznej człowieka przechodząc do pojęć, jakie mu otaczająceprzedmioty nastręczają, Hervas poświęcił 2.tom historii naturalnej w ogólności, 3.zoologii,czyli nauce o zwierzętach, 4.ornitologii, czyli znajomości ptaków, 5.ichtiologii, czyli nauceo rybach, 6.entomologii, to jest nauce o owadach, 7.skolekologii, czyli nauce o robakach, 8.konchologii, czyli znajomości muszel, 9.botanice, 10.geologii, to jest nauce o składzie ziemi,11.litologii, czyli nauce o kamieniach, 12.oryktologii albo nauce o skamienielinach, 13.me-talurgii, sztuce wydobywania i przerabiania kruszców, 14.dokimastyce, to jest sztuce próbo-wania tychże kruszców.106Granada Jakub (1572 1632) hiszpański teolog jezuicki, autor ośmiotomowych komentarzy do Sumrnyśw.Tomasza z Akwinu wydanych w latach 1623 1633.107o każdej nauce napisać jeden tom Klasyfikacją wiedzy zajmował się filozof francuski d'Alembert(1717 1783), który we Wstępnej rozprawie Encyklopedii (1751) układał nauki w porządku wzrastającej abs-trakcyjności.103 Z kolei Hervas znów zajął się człowiekiem: 15.tom obejmował fizjologię, czyli naukę ociele ludzkim, 16.anatomię, 17.miologię, to jest naukę o muskułach, 18.osteologię108, l9.neurologię, 20.flebologię, to jest naukę o systemie żylnym.21.tom poświęcony był medycynie ogólnej, 22.nosologii, czyli nauce o chorobach, 23.etiologii, to jest nauce o ich przyczynach, 24.patologii albo nauce o cierpieniach, jakie wy-wołują, 25.semiotyce, czyli znajomości symptomów, 26 [ Pobierz całość w formacie PDF ]