[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kolonie greckie w AzyiMniejszej ograniczyły się do miast pobrzeżnych i nie szerzyły się wgłąb kraju.Podobnież i królowie krajów wewnętrznych, Fridyi i Ligii, nie napadali naosadników greckich, pozwalając im spokojnie rozwijać się na wybrzeżach.Wkoloniach tych rozwinęły się pomyślność i bogactwo o wiele wcześniej niż wGrecyi europejskiej.Najważniejsze kolonie były jońskie.Było tam 12 miastniepodległych; a chociaż miały wspólne uroczystości religijne, i czuły odręb-ność swoję od Dorów i Eolów, nie występowały nigdy wspólnie; nie było tamteż miasta przewodniczącego, jaką była Sparta w Peloponezie.Dopóki potęż-ny nieprzyjaciel nie zaczepiał ich, Jończycy nie czuli niedogodności tego od-osobnienia.Lecz około r.720 przed Chr.zapanowała w Lidyi nowa dynastya królów,która postanowiła uczynić z niej wielkie państwo, a przedewszystkiem zdobyćwybrzeża morskie.Królowie ci rozpoczęli wojnę z miastami jońskiemi i zdo-bywali je każde zosobna, tak, iż około r.550 przed Chr.król lidyjski, Krezuszostał panem wszystkich.Nie chciał on wszakże burzyć tych miast lub szko-dzić im.Chciał jedynie wcielić je do królestwa swego.Królowie lidyjscy mu-sieli rozumieć i cenić cywilizacyę grecką.Udawali się oni do wyroczni grec-kich, przesyłali podarki świątyniom, a nawet podczas wojny szanowali miej-sce święte dla Greków.Krezus wymagał tylko od miast greckich nieznacznejdaniny i uznania jego władzy; we wszystkich innych względach pozostawiałim swobodę.Kochał on wszystko greckie; mile widział artystów i podróżnychgreckich u dworu swego, a gdyby Królestwo Lidyjskie potrwało dłużej, zwy-czaje greckie rozszerzyłyby się może na całą Azyę Mniejszą.Lecz Lidya niebawem musiała upaść pod ciosami monarchii prawdziwieazyatyckiej, która nienawidziła zwyczajów greckich.Aby zrozumieć wypadki,które miały nastąpić teraz, powinniśmy na chwilę opuścić Grecyę i cofnąć sięwstecz do historyi narodów azyatyckich.2.Niniwa.Przeszło na 1000 lat przed Chr., królowie Niniwy podbili są-siednie narody w okolicach Eufratu i uczynili Asyryę wielkim państwem.Naszczycie potęgi swej Asyrya rozszerzyła się na zachód do granic Lidyi, nawschód może do samego Indu (ob.mapa I-sza).Lecz około r.750, Babiloń-czycy i Medowie powstali i utworzyli królestwa niezależne.W tym to czasie, gdy Niniwa i Babilon tworzyły odrębne królestwa, nastą-piła niewola żydowska: Izraelici podbici zostali przez królów asyryjskich, ju-dajczycy przez królów babilońskich.3.Medowie, którzy powstali przeciwko Niniwie byli odważnym narodem,mieszkającym w górach na wschód od Eufratu.Połączyli oni sąsiednie ple-miona górskie wkluczając w to i Persów na południu.Czwarty król Medyi,29 Kijaksares, połączył się z Nabonasarem królem Babilonu, przeciwko Niniwie,a w r.606, zburzył i zniszczył to wielkie miasto.Medowie chcieli daszych za-borów, nie śmieli jednak napadać na Babilon; zwrócili się więc na wschód ipodbili wszystkie plemiona do granicy lidyjskiej.Armia lidyjska i medyjskastały naprzeciwko siebie.Obie strony ujrzały w tem wole bogów, i zawarłypokój, postanawiając, że rzeka Halys będzie granica obu narodów (585 przedChr.).W r.550, Krezus miał pod panowaniem swojem całą przestrzeń odrzeki Halys do morza Egejskiego.4.Persowie.Wkrótce po ustanowieniu tej granicy, naród perski podprzewodnictwem Cyrusa powstał przeciwko Medom, i stanął na czele wielkie-go państwa medyjskiego (559 przed Chr.).Krezus wiedział, że Persowie roz-poczną na nowo zabory; przygotował się więc do wojny.Zawarł on sojusz zBelszazarem, królem Egiptu, i posłał do wyroczni delfickiej pytanie, czy marozpocząć wojnę z Cyrusem.Wyrocznia dała mądrą odpowiedz nakazującKrezusowi połączyć się ze Spartą.Sparta przyrzekła pomoc; lecz nie czekającna nią Krezus wkroczył do Kappadocyi i stoczył bitwę z Cyrusem (547 przedChr.).Pózniej oddalił się do Sardesu, stolicy Lidyi, i posłał do wszystkichwspólników żądanie, aby w ciągu pięciu miesięcy zgromadzili wojska dokołaSardesu.Lecz Cyrus działał szybciej niż Krezus przypuszczał.Poszedł on wprost na Sardes, rozbił Krezusa i opanował miasto zanimpomoc przybyła.Cała Lidya poddała się zdobywcy, a miasta pobrzeżne Jonii,gotowe były także się poddać, jeśli Cyrus zabezpieczy im te przywileje, któremiały u Krezusa.Cyrus odmówił; miasta powinny były zdecydować się, czymają przyjąć warunki Persów, czy walczyć o niepodległość.Postanowiły onewalczyć, i posłały do Sparty, prosząc o pomoc.Sparta odmówiła [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl odbijak.htw.pl
.Kolonie greckie w AzyiMniejszej ograniczyły się do miast pobrzeżnych i nie szerzyły się wgłąb kraju.Podobnież i królowie krajów wewnętrznych, Fridyi i Ligii, nie napadali naosadników greckich, pozwalając im spokojnie rozwijać się na wybrzeżach.Wkoloniach tych rozwinęły się pomyślność i bogactwo o wiele wcześniej niż wGrecyi europejskiej.Najważniejsze kolonie były jońskie.Było tam 12 miastniepodległych; a chociaż miały wspólne uroczystości religijne, i czuły odręb-ność swoję od Dorów i Eolów, nie występowały nigdy wspólnie; nie było tamteż miasta przewodniczącego, jaką była Sparta w Peloponezie.Dopóki potęż-ny nieprzyjaciel nie zaczepiał ich, Jończycy nie czuli niedogodności tego od-osobnienia.Lecz około r.720 przed Chr.zapanowała w Lidyi nowa dynastya królów,która postanowiła uczynić z niej wielkie państwo, a przedewszystkiem zdobyćwybrzeża morskie.Królowie ci rozpoczęli wojnę z miastami jońskiemi i zdo-bywali je każde zosobna, tak, iż około r.550 przed Chr.król lidyjski, Krezuszostał panem wszystkich.Nie chciał on wszakże burzyć tych miast lub szko-dzić im.Chciał jedynie wcielić je do królestwa swego.Królowie lidyjscy mu-sieli rozumieć i cenić cywilizacyę grecką.Udawali się oni do wyroczni grec-kich, przesyłali podarki świątyniom, a nawet podczas wojny szanowali miej-sce święte dla Greków.Krezus wymagał tylko od miast greckich nieznacznejdaniny i uznania jego władzy; we wszystkich innych względach pozostawiałim swobodę.Kochał on wszystko greckie; mile widział artystów i podróżnychgreckich u dworu swego, a gdyby Królestwo Lidyjskie potrwało dłużej, zwy-czaje greckie rozszerzyłyby się może na całą Azyę Mniejszą.Lecz Lidya niebawem musiała upaść pod ciosami monarchii prawdziwieazyatyckiej, która nienawidziła zwyczajów greckich.Aby zrozumieć wypadki,które miały nastąpić teraz, powinniśmy na chwilę opuścić Grecyę i cofnąć sięwstecz do historyi narodów azyatyckich.2.Niniwa.Przeszło na 1000 lat przed Chr., królowie Niniwy podbili są-siednie narody w okolicach Eufratu i uczynili Asyryę wielkim państwem.Naszczycie potęgi swej Asyrya rozszerzyła się na zachód do granic Lidyi, nawschód może do samego Indu (ob.mapa I-sza).Lecz około r.750, Babiloń-czycy i Medowie powstali i utworzyli królestwa niezależne.W tym to czasie, gdy Niniwa i Babilon tworzyły odrębne królestwa, nastą-piła niewola żydowska: Izraelici podbici zostali przez królów asyryjskich, ju-dajczycy przez królów babilońskich.3.Medowie, którzy powstali przeciwko Niniwie byli odważnym narodem,mieszkającym w górach na wschód od Eufratu.Połączyli oni sąsiednie ple-miona górskie wkluczając w to i Persów na południu.Czwarty król Medyi,29 Kijaksares, połączył się z Nabonasarem królem Babilonu, przeciwko Niniwie,a w r.606, zburzył i zniszczył to wielkie miasto.Medowie chcieli daszych za-borów, nie śmieli jednak napadać na Babilon; zwrócili się więc na wschód ipodbili wszystkie plemiona do granicy lidyjskiej.Armia lidyjska i medyjskastały naprzeciwko siebie.Obie strony ujrzały w tem wole bogów, i zawarłypokój, postanawiając, że rzeka Halys będzie granica obu narodów (585 przedChr.).W r.550, Krezus miał pod panowaniem swojem całą przestrzeń odrzeki Halys do morza Egejskiego.4.Persowie.Wkrótce po ustanowieniu tej granicy, naród perski podprzewodnictwem Cyrusa powstał przeciwko Medom, i stanął na czele wielkie-go państwa medyjskiego (559 przed Chr.).Krezus wiedział, że Persowie roz-poczną na nowo zabory; przygotował się więc do wojny.Zawarł on sojusz zBelszazarem, królem Egiptu, i posłał do wyroczni delfickiej pytanie, czy marozpocząć wojnę z Cyrusem.Wyrocznia dała mądrą odpowiedz nakazującKrezusowi połączyć się ze Spartą.Sparta przyrzekła pomoc; lecz nie czekającna nią Krezus wkroczył do Kappadocyi i stoczył bitwę z Cyrusem (547 przedChr.).Pózniej oddalił się do Sardesu, stolicy Lidyi, i posłał do wszystkichwspólników żądanie, aby w ciągu pięciu miesięcy zgromadzili wojska dokołaSardesu.Lecz Cyrus działał szybciej niż Krezus przypuszczał.Poszedł on wprost na Sardes, rozbił Krezusa i opanował miasto zanimpomoc przybyła.Cała Lidya poddała się zdobywcy, a miasta pobrzeżne Jonii,gotowe były także się poddać, jeśli Cyrus zabezpieczy im te przywileje, któremiały u Krezusa.Cyrus odmówił; miasta powinny były zdecydować się, czymają przyjąć warunki Persów, czy walczyć o niepodległość.Postanowiły onewalczyć, i posłały do Sparty, prosząc o pomoc.Sparta odmówiła [ Pobierz całość w formacie PDF ]