balzac honoriusz komedia ludzka i

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Haftowane lilie zdobiły podszewkę ogona rozdzielonego i podpiętego.Nazłotych guzach też widniały lilie.Na ramionach dwie puste pateczki domagały się bezuży-tecznych epoletów.Te dwa szczegóły munduru oficerskiego były niczym petycja bez wnio-sku o załatwienie.Frak był sukienny, granatowy, butonierkę dekorowały liczne wstążeczkiorderów.Noszący go starzec trzymał w ręce trójgraniasty kapelusz ze złotą pętlicą i snadznigdy nie nakrywał nim głowy, śnieżne bowiem pudrowane pukle na skroniach nie nosiłykolistego śladu.Nie wyglądał na lat więcej niż pięćdziesiąt i zdawał się tryskać zdrowiem.Fizjonomia jego, przejawiając prawy i szczery charakter emigranta, znamionowała równieżobyczaje libertyńskie i swawolne, namiętne upodobanie do uciech i niefrasobliwość owychmuszkieterów, tak ongi sławionych w kronikach miłostek.Ruchy jego, wzięcie i manieryświadczyły, że nie zechciał się wyrzec ani rojalizmu, ani religii, ani kobiet.Za tym błyskotliwym woltyżerem Ludwika XVI tak bonapartyści przezywali owychszlachetnych niedobitków monarchii kroczyła postać iście fantastyczna; dając jednak do-kładny jej wizerunek wprowadzilibyśmy ją na pierwszy plan naszego obrazu, a jest ona tujedynie statystą.Wyobrazcie sobie osobistość chudą i tykowatą, w takimże fraku, a stanowią-cą, by tak rzec, tylko odbicie lub cień osobistości pierwszej.Frak, nowy u pierwszego, był udrugiego stary i spłowiały.U drugiego puder we włosach wydawał się mniej biały, złoto liliimniej błyszczące, pateczki od epoletów bardziej beznadziejne i bardziej skurczone; inteligen-230cja była tu słabsza, życie bliższe fatalnego kresu.Patrząc nań wspominałeś słowa Rivarola omargrabim de Champcene116: To moja poświata! Był tylko sobowtórem pierwszego, sobo-wtórem ubogim i bladym; istniała między nimi takaż różnica, jak między pierwszą i ostatniąodbitką litografii.�w niemy starzec był dla malarza tajemnicą i miał nią pozostać na zawsze.Kawaler gdyż był kawalerem nie odzywał się w ogóle i nikt nie odzywał się do niego.Czybył przyjacielem lub ubogim krewnym, czy też dotrzymywał staremu galantowi kompanii, jakpanna do towarzystwa nie odstępuje starej damy? Czy był czymś pośrednim między psem,papugą i przyjacielem? Czy ocalił swojemu dobroczyńcy majątek, czy też tylko życie? Czybył Trimem drugiego kapitana Tobiasza?117 U baronowej de Rouville jak i gdzie indziej budził zawsze ciekawość, nie zaspokajając jej nigdy.Bo i któż mógł za Restauracji pamiętaćwięz miłosną, jaka przed rewolucją łączyła kawalera z żoną jego przyjaciela, zmarłą przeddwudziestu laty?Razniejszy z dwóch niedobitków podążył posuwistym krokiem do baronowej de Rouville,pocałował ją w rękę i usiadł obok.Drugi skłoniwszy się zajął miejsce o dwa krzesła dalej odswojego pierwowzoru.Adelajda wspierając się łokciami o poręcz fotela, na którym ulokowałsię stary szlachcic, przybrała bezwiednie pozę, jaką Gu�rin118 nadał na swoim sławnym obra-zie siostrze Dydony.Aczkolwiek szlachcic traktował Adelajdę z ojcowska, poufałości te zda-wały się chwilowo ją drażnić. Cóż to, dąsasz się na mnie? zagadnął.Po czym obrzucił Schinnera spojrzeniem kosym,chytrym i szczwanym, spojrzeniem dyplomatycznym, które zdradziło rozważny niepokój iuprzejmą ciekawość, właściwą ludziom dobrze wychowanym, zastanawiającym się na widokczłowieka nieznajomego: Czy to ktoś z naszej sfery? Nasz sąsiad ozwała się stara dama wskazując Hipolita znakomity malarz, którego na-zwisko powinieneś pan znać, choć nie troskasz się o sztuki piękne.Szlachcic pojął, dlaczego jego stara przyjaciółka pominęła złośliwie nazwisko gościa.Skłonił się więc młodzieńcowi. Oczywiście rzekł słyszałem wiele o tych obrazach oglądając ostatni salon.Talent mapiękne przywileje, mój panie dodał popatrując na czerwoną wstążeczkę artysty. Myśmyzdobyli ten order za cenę krwi i długotrwałej służby, a pan otrzymałeś go za młodu; ale sławasławie równa zakończył dotykając obiema rękami orderu Ludwika Zwiętego.Hipolit wybełkotał kilka słów podziękowania i znów zamilkł wystarczało mu zachwycaćsię z rosnącym entuzjazmem piękną główką Adelajdy: urzekła go ta dziewczyna.Pogrążyw-szy się w kontemplacji, zapomniał zupełnie o głębokiej nędzy tego mieszkania.Twarz Ade-lajdy była dlań otoczona świetlistą aureolą.Odpowiadał lakonicznie na pytania, które mu za-dawano, a słyszał je szczęściem dzięki owej szczególnej umiejętności, z jaką nasza dusza po-trafi niekiedy rozdwoić się w pewnym sensie.Komuż z nas nie zdarzyło się, że zatopiony wmedytacji rozkosznej lub smętnej wsłuchiwał się w swój głos wewnętrzny, biorąc jednocze-śnie udział w rozmowie albo czytając? Przemiłe rozdwojenie, które pozwala nam ścierpiećtowarzystwo nudziarzy! Nadzieja płodna i wesoła przepełniała go myślą o szczęściu, niechciał już nic obserwować wokół siebie.Był chłopcem pełnym ufności, analizować rozkoszuznał za rzecz niegodną.Po pewnym czasie spostrzegł, że Adelajda i jej matka grają w kartyze starym szlachcicem.Satelita, wierny swojej kondycji cienia, stał za przyjacielem i, za-116Kawaler de C h a m p c e n e t z (1760 1794) znany z dowcipu piosenkarz i pamflecista przekonańskrajnie rojalistycznych, zgilotynowany w r.1794, rywalizował z Rivarolem na cięte słówka, drobne utworysatyryczne itd.117Kapral Trim i kapitan T o b i a s z postaci z powieści %7łycie i poglądy Tristrama Shandy LaurencaSterne'a (1713 - 1768); są to dawni towarzysze broni, nierozłączni również po przejściu na emeryturę.118Pierre-Narcisse G u � r i n (1774 1833) malował obrazy o tematach przeważnie antycznych i biblij-nych; ogromnie ceniony przez współczesnych, miał w Paryżu pracownię, z której wyszło kilku głośnych mala-rzy szkoły romantycznej, jak G�ricault i Scheffer [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne