Battuta Osobliwosci miast i dzywy podrozy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jest to duże miasto; są w nim liczne ogrody, piękne budowlei bazary, między którymi przepływają kanały.Tirmiz obfituje wwinogrona i pigwy o przewybornym smaku, a także w rozmaite potrawymięsne i mleko, którego mieszkańcy używają do mycia głów w łazniachmiast gliny.Każdy przeto właściciel łazni ma przygotowane dużenaczynia pełne mleka i gdy ktoś przychodzi do łazni, wlewa nieco mlekado niewielkiej miski i myje sobie głowę.Odświeża to włosy i przydajeim połysku.Co się tyczy Hindusów, ci myją włosy gliną*,wysmarowawszy uprzednio głowę olejem sezamowym, zwanym przeznich s i r a d ż.Odświeża to ciało, nadaje lśnienie włosom i sprzyja ichporostowi; dzięki temu Hindusi i inni mieszkańcy tego krajuzawdzięczają swe długie brody.Ongiś miasto Tirmiz leżało nad samym brzegiem rzeki Dżajhun, leczpo zburzeniu przez Tenkiza nowe miasto zbudowano o dwie mile odrzeki.Tam też zatrzymaliśmy się w klasztorze bogobojnego szejchaAzizana.�w wybitny i pełen zacności szejch posiada niezmiernebogactwa, domy i ogrody i składa ofiary pieniężne na utrzymaniepodróżnych.Przed przybyciem do Tirmizu spotkałem jego namiestnikaAla al-Mulk Chudawend Zade, który zaprosił mnie do miasta z wielkągościnnością.W czasie naszej bytności zaopatrywano nas we wszystko,co jeno potrzebowaliśmy.Chorasan i AfganistanNastępnie przeprawiliśmy się przez rzekę Dżajhun i udaliśmy się doChorasanu.Po przejściu rzeki zdążaliśmy półtora dnia przez pustynię ibezludne piaszczyste ziemie do miasta Balch.Jest ono zrujnowane iopustoszałe, kiedy wszelako ogląda się jego budowle, zdają się byćzamieszkałe, albowiem (niektóre) jego domy znajdują się jeszcze wnader dobrym stanie.Miasto było niegdyś olbrzymie i rozległe; do dziśjeszcze przetrwały ślady po jego meczetach i szkołach.Ornamenty nabudynkach miasta zdobi farba lazur*, która, jak twierdzą ludzie,pochodzi z prowincji Chorasanu.I jest to w istocie prawdą, albowiemlazur dobywa się w górach Badachszanu, skąd też pochodzą rubinybadachszańskie, zwane przez lud al-balachsz.Przeklęty Tenkiz zburzyłto miasto i zniszczył prawie trzecią część meczetu w poszukiwaniuskarbu, o którym powiedziano mu, jakoby ukryty był pod jedną zkolumn meczetu.A był to ongiś najwspanialszy i najrozleglejszy zmeczetów świata.OpowieśćOpowiadał mi pewien historyk, że meczet Balchu zbudowała nie-wiasta, żona namiestnika Balchu za panowania Abbasydów.I zdarzyłosię oto pewnego razu, że rozgniewał się kalif na ludność Balchu zajakowyś czyn popełniony przez nią i wysłał do miasta emira, a tennałożył na nią ciężki podatek.Gdy przybył do Balchu, niewiasty i dzieciprzyszły ze swym strapieniem do żony namiestnika, która wybudowałaów meczet, i jęły się skarżyć na owe podatki.Wonczas posłała onaemirowi swoje szaty przetykane drogimi kamieniami, których wartośćprzewyższała sumę podatków, i rzekła: Zanieś te szaty kalifowi.Daję je, aby wykupić za nie lud Balchu odpodatków".On tedy zaniósł je do kalifa, rozłożył przed nim i opowiedział o całymzdarzeniu.Zawstydził się kalif i rzekł: Czyżby niewiasta ta była szlachetniejsza od nas?"I rozkazał uwolnić ludność Balchu od podatków i danin na okrescałego roku, a emirowi nakazał powrócić i oddać owej niewieście szaty.Powrócił przeto emir do Balchu, a przybywszy do domu owej niewiasty,powtórzył jej słowa kalifa i zwrócił szaty.Wtedy ona zapytała go: Zali wzrok kalifa padł na szaty moje?"A gdy ten potwierdził, rzekła: Nie wdzieję ich przeto już nigdy, albowiem padł na nie wzrok tego, zktórym małżeństwo jest mi wzbronione"*.Zaczem rozkazała sprzedać szaty, a za one pieniądze ufundowałameczet, klasztor i karawanseraj, zbudowany z kamienia zwanego k a z za n*.Jak opowiadają, trzecią część pieniędzy rozkazała zakopać podjedną z kolumn meczetu, aby mieć w razie potrzeby.Gdy wieść o tymdoszła Tenkiza, rozkazał zburzyć kolumny i trzecią część świątyni, leczniczego nie znalazłszy, zaniechał dalszego burzenia.Po wyruszeniu z Balchu siedem dni jechaliśmy przez góry Kuhi-stan iprzez liczne a ludne wioski, pełne wartkich strumieni i drzew liściastych,po większej części figowych.W okolicy tej jest wiele klasztorówzamieszkałych przez ludzi pobożnych, którzy poświęcili się Allahowi.Zaczem przybyliśmy do Heratu*, największego z zamieszkałych miastChorasanu, którego czterema największymi miastami są: dwazamieszkałe Herat i Najsabur (Niszapur) oraz dwa niezamieszkałei zburzone Balch i Merw*.Herat jest dużym miastem, gęsto zaludnionym, a mieszkańcy jego,ludzie bogobojni, pobożni i pełni cnót, są wyznawcami doktryny ima-maAbu Hanify i nie oddają się rozpuście.Z Heratu pochodził bogobojnyasceta, mąż wielkiej godności, Nizam ad-Din Mawiana.MieszkańcyHeratu miłowali go wielce i słowa jego poważali.Opowiadano mi, że zdarzyło się, iż w pałacu Malika Husejna* po-pełniono czyn zakazany.Gdy wieść się o tym rozeszła, zebrał się przedbramą pałacu tłum wielki w liczbie sześciu tysięcy ludzi, aby potępić ówczyn zdrożny.Wonczas król, zdjęty trwogą, rozkazał przywołać Nizamad-Dina i możnych miasta, a ci wymierzyli mu karę* w jego pałacu, jakąprzewiduje prawo za picie wina.Z Heratu udaliśmy się do niezbyt wielkiego, lecz ładnego miasta al-Dżam*, pełnego ogrodów, drzew, zródeł i rzek.Rosną w nim powiększej części drzewa morwowe, dzięki czemu jest tam moc wielkajedwabiu.Miasto wzięło swą nazwę od imienia bogobojnego a świą-tobliwego Ahmeda al-Dżama.Dziś miasto należy do jego potomków,którzy zgromadzili w nim niezmierne bogactwa, i nie podlega sułtanowi.Wyruszyliśmy następnie do miasta Tus*, które jest jednym z naj-większych i najpotężniejszych miast Chorasanu, a stąd do miastaMaszhad ar-Rida*, również dużego miasta, pełnego drzew owocowych,strumieni i młynów.Wznosi się tu czcigodny grobowiec syna księciawiernych Ali ibn Abu Taliba, uwieńczony wielką kopułą.Naprzeciwgrobu imama znajduje się grobowiec kalifa Harun ar-Ra-szyda, księciawiernych.Na grobowcu jest rodzaj wzniesienia, na którym ustawia sięświeczniki ze srebra.Dalej jechaliśmy przez miasta Sarachs i Zawa*, miasta świętegoszejcha Kutb ad-Din Hajdara, który dał imię hajdaryckiemu bractwufakirów.Fakirzy ci noszą żelazne obręcze i kółka na rękach, szyjach iuszach, a także na członkach, aby tym sposobem uniemożliwić stosunkiz niewiastami.Po opuszczeniu tego miasta przybyliśmy do Najsaburu, które ongiśbyło stolicą Chorasanu; miasto zowią Małym Damaszkiem dla wielkiejobfitości owoców, licznych ogrodów, strumieni i niezwykłej piękności.W Najsaburze wyrabiają tkaniny z jedwabiu, to jest nach i kamcha iinne, które wywozi się do Indii.Zatrzymałem się tu w klasztorzesłynnego szejcha i imama Kutb ad-Din an-Naj-saburi, który przyjął mniez wielką gościnnością.W mieście tym kupiłem młodego niewolnikaTurka, lecz kiedy szejch zobaczył go, rzekł do mnie: Chłopiec ten nie jest odpowiedni dla ciebie, sprzedaj go". Dobrze", odparłem i nazajutrz sprzedałem go pewnemu kupcowi.Jazaś pożegnawszy szejcha, odjechałem.Gdy zatrzymałem się w mieścieBistam*, dostałem list z Najsaburu od jednego z mych przyjaciół [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne