[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.2 Allcgować - przytaczać.3 Konwinkować - zbijać.4 Mowa tu o Jędrzeju Tynfie, dzierżawcy mennicy.5 Pociągnąć - tu - wziąć na tortury.6 Machler - oszust.Mowa tu o Włochu, Tytusie Boratynim, który był dzierżawcą mennicy.swoich zamysłów, sędziów na pana marszałka przekupcwać, świadków zwodzić, zamknąć gębę biskupom, wojować Polskę, firmare tirannidem, Francuzów sadowić w Warszawie i zubożyć ojczyznę, potem jej kazać skakać ad galli cantum.I prawa allegować nie godzi się, i oczywistym ekcesom nie dawać wiary.Allegujesz WM.Pan naturalem defensionem.Wierzę: zagłuszyć cives, którzy widzą iniustitiam nie wołać ich do kupy, boby deklarowali pewnie proditorem patriae WM.Pana! Rozumiesz WM.Pan, że to sekret; wiedzą to dobrze, coś WM.Pan wziął od Kondeusza l, wiedzą co WM.Panu Francuzowie dają.Na onym sejmie Burkackiego 2 sądzono, że wziął 4.000.złot.od posła cesarskiego; WM.Panu nic nie mówiono, choć 40.000 talerów od posła francuskiego wziąłeś; i ta to jest racya, czemu WM.Pan boisz ruszyć pospolitego ruszenia według prawa na infamisa 3, jakoście go invidi w tę oblekli sukienkę, w której sami usi omnibus populi commentis chodzicie.Bo pewnie byłoby tam drewno na WM.Pana, którego sutanna i z najdłuższym ogonem nie okryłaby.Allegujesz WM.Pan wielkiej pamięci księdza Zadzika; a czemu go WM, Pan nie naśladujesz, ale raczej i Litwę wprowadzić na p.Lubomirskiego kazałeś? Na cóż? Żeby odarci od Częstochowy poszli? Powiedasz WM.Pan, że p.Lubomirski sacrilegam manum na ojczyznę podniósł.- Ba! Wść sacrilegum iudicium na niego formastis, podatki statuitis bez seimu rwiecie sejmiki i sejmy, senatus consulta samotrzeć expeditis; wolny głos szlachcie odejmujecie; kaduki4 rozdajecie i majętności bez sądu odbieracie, pustoszycie ojczyznę et civibus w domach siedzieć każecie, gdy radzić o sobie chcą, uniwersały do nich, grożąc im popielcem, wysyłacie, pana na królestwo invita Republica prowadzicie.Wspom-1 Kondeusz - ks.Enghien, kandydat na króla polskiego.2 Mowa tu o Adamie Burkackim, który widocznie był skazany, skoro nasejmie w 1612 r.przywracano mu cześć i dobre imię.3 Infamia - człowiek wyjęty spod prawa, bez czci; tu mowa o Lubomirskim.4 Kaduk - majątek, który stawał się własnością skarbu państwa z powodubraku pewnych spadkobierców.nij WM.Pan sobie, przed kimeś po sądzie pana marszałka rzekł: „Diabeł się już kogo będzie pytał: wprowadziemy tego, [kogo] będziem chcieli".Szlachtę na powrozach wodzić każecie, rabować ich domy Wołoszy1, a jakież może być absolu-tum dominium, jaka tyrannis większa? Piszesz WM.Pan, że król JMć nie wprowadził cudzoziemców; a któż to jest jeneral Wrangel2, oberster Bryon3, kapitan Grandi i innych takich wiele nomina? Prawie co oficer, którzy na pośmiech narodu naszego palam mówią: „Dobrzy żołnierze Polacy, kiedy Francuzów oficerów mają".A że na sejmach i sejmikach nie bywam, iż wolę w domu (jako mi to WM.Pan wymawiasz), gospodarstwem się bawić, dlatego to czynię, że na tych miejscach prawdę trzeba mówić, a WM.Pan (namieniasz), że ją odszczekiwać trzeba.Wolę rzeczom moim attendere, niż umierać, patrząc na tak jawne scelera i powiadać, że to cnoty.Zaniechaj-że mię Waść tam in prosperis, proszę, quam in adversis.Mam ja w Panu Bogu moim nadzieję, że niezadługo miłosierdzie Jego święte vindices scelerum poens nad WM.Panem pokaże".Jeżeli tedy mój zacny prałacie, tak wielkie wysoki senator w liście swoim przypisuje qualitates, toć i ja nie wiem, jakobym cię miał liberius nazwać: czy antistes, czyli też Antichristus; czy status minister, czy artis amandi magister, czy custos legum czy defraudator regum; czy pater patriae, czy też auctor lamentorum, profusionum sanguinis et universae in regno miseriae.Za co immarcescibilem jednak male olentem zostawisz perpetuitati recordationem, domowi swemu zacnemu contume-liam et diminutionem, duszy zaś post fata deplorata wielką na sądzie bożym turbacyą.Transfigurowałeś dobrego pana malaciam in malitiam; zepsowałeś mu konfidencyą do poddanych poddanym do niego; wymazałeś jego imię ex albo dobrych i sprawiedliwych monarchów; rujnujesz wiecznie dobrego pana1 Wołosza - lekka chorągiew wołoska.2 Wrangel - Szwed, dowódca gwardii przybocznej.3 Bryon - właściwie: Brion, Francuz, był rotmistrzem chorągwi rajtartkiej.w reputacyi, podając go m opprobrium narodom pogranicznym.Już kiedy mu tak na tym świecie życzysz, toć go upewniać nie możesz z Cyneasem1, żeby mu i na tamtym świecie twoje miały w czymkolwiek suffragari zasługi wtenczas, kiedy na owym najstraszniejszym parlamencie rzeką: „Vive et responde!" Responde: czemuś wzruszał pokój, o który narody zawsze do nieba suplikują? Responde: czemuś dał okazyą do zniszczenia ojczyzny? Responde: czemuś nie respektował na krew niewinną, której się tak wiele z twojej okazyi i z przewrotnej rady rozlało? Spraw się i za dusze te, które ex occasione wojny z ciała na śmierć nieprzygotowanego ustąpiwszy, nie tam poszły, gdzieby były, dispositae umierając, mogły się dostać.A na ostatek i z tego spraw się, żeś per bellum intestinum uczynił dobrą nadzieje poganom Turkom; biorą, jako kobuz2 wymordowanego skowronka, tym sposobem swoje imperium rozszerzają i na nas już ostrzą zęby.Ciężkoż tam będzie za najmniejszą krzywdą ludzka, za każdą z osobna duszę odpowiedać i za nie nieznośne ponosić cruciatus.Pamiętaj, zdrajco, przynajmniej na charakter chrześcijański, kiedy nie pamiętasz na kapłański; bo to początek dopiero tego, coś nawarzył piwa, które, że źle uwarzone, przykre jest; jak się po nim dochowasz, kwasu, tobie samemu gorzką w gardle stanie żółcią.Przyszedłeś ad gradum et perfectionem tak wielkich in regno honorów z jednego lichego plebanka, nie z żadnej godności, ale z przewrotności; umiałeś się kukułkom3 akomodować, których nocturnum imperium promowuje, kogo chce, nie patrząc na cnoty, tylko kto ma ochotę do wywrotnej roboty.Skąd tedy promocya, dotąd wszystkie twoje regulantur qualitates.Nominowano cię teraz prymasem, to jest najwyższym pasterzem w królestwie naszym:Tyś przedtem owce pasał, Przecieś ich jak wilk płaszał.1 Cyneas - filozof legendarny.2 Kobuz - ptak drapieżny.3 Kukułka - tu w znaczeniu przenośnym - nierządnica.O wielkaż to owczarnia na twoje jedno oko! Trzebaż to obiedwie oczy dobrze wytrzeszczać, kto chce należycie owieczki opaść i obchodzić się z nimi łaskawie.Pewnie tak wielkiego stada nie upasiesz albo'na drucie oko mulisz oisnąć, chyba żebyś się na tych psów spuszczaj, których wedle siebie masz dostatkiem; ale i ci od owieczek tobie zleconych wilka nie odpędzą i owszem bardziej je sami pokąsają, bo są takiej jako i ty fantazyi.O nieszczęśliwy pasterzu, bogdajby ja był w twojej owczarni nie postał! I ten kto cię na tę godność promował i wprowadzał, choćby nic nad to nie zgrzeszył, nie wiem jako do nieba trafi.Do czego ty ojczyznę przywodzisz i tak piekielna radą swoją poburzyłeś! A ciebie po tak zdradzieckich radach większe potykają honory, kiedy teraz zostałeś na arcybiskupstwo gnieźnieńskie nominatem1.Obacz się przynajmniej teraz, bo już też nad tę w Polsce większej nie możesz mieć godności.Królem być nie możesz, na papiestwo cię też pewnie nie zawołają, bo w niczym nie naśladujesz Piotra świętego; bo Piotr św [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • odbijak.htw.pl