[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ponadto stwierdzamy, i\ człowiek jestnieprzypadkowo przyporządkowany transcendentnym względemjego doczesnej kondycji (naturalnego \ycia wewnątrz świata rzeczyi ludzi) celom i wartościom.W naturze człowieka jako bytu oso-bowego znajduje swoją podstawę perspektywa indywidualnej nie-śmiertelności.34 01.DUSZA CZAOWIEKA.- Zbierając przedstawiony materiał empiryczny,jeszcze raz stwierdzamy, \e według niego istnieje ja" jako stały, niezmiennypodmiot strumienia świadomości (prze\yć, doznań, aktów, stanów psychicznychi ich treści), jako spełniacz i sprawca czynności \yciowych, jako bezpośredniepodło\e własności i dyspozycji psychicznych człowieka, jako ośrodek własnego,samodzielnego działania.Stwierdziliśmy te\, \e czynności psychiczne mają pewną strukturę czasową,pozbawione są natomiast kwalifikacji przestrzennych.Zwiadomość jako taka nieposiada znamion charakterystycznych dla tego, co cielesne.Istnieją akty po-znawcze i po\ądawcze, których przedmioty i treści pozbawione są wszelkichkwalifikacji fizycznych czy zmysłowych'57.Takich kwalifikacji nie mają równie\własności i dyspozycje psychiczne, a gdy mówimy o sile czy energii psychicznej,jawne jest, \e mamy do czynienia z czymś specyficznym, jakościowo ró\nym odtego, co cielesne. Ja" - w sobie niezmienne! - zdolne jest pamiętać i zdolne jestnabywać lub tracić pewne własności i sprawności, pozbawione cielesnychokreśleń.Bierze udział - jako podmiot i spełniacz - w pewnych procesach.Zatrzymując nazwę ja" dla owego niezmiennego, aktywnego podmiotu, całośćzło\oną z ja" i przysługujących mu (częściowo przynajmniej zmiennych)własności, dyspozycji i tendencji proponujemy nazwać duszą ludzką (jest to jedenze sposobów pojmowania duszy ludzkiej).Tak pojęta dusza ludzka jestbytowością tylko częściowo poznawalną bezpośrednio.Istnieją racje -których tunie będziemy rozwa\ać - do przypuszczenia, \e i pośrednie poznaniewoli (mo\na ich wyró\nić co najmniej osiem).Zob.SPhCh 4 (1968) 2, 274 n.157Mo\na do tego dodać, i\ prawidłowości rządzące występowaniem (i przebieganiem) zja-wisk psychicznych są innego typu ni\ prawidłowości charakteryzujące występowanie (przebieg)zjawisk fizycznych.228 duszy nie wyczerpuje ogółu jej kwalifikacji, nie ujawnia całej jej głębi byto-wej"; wobec tego nie posiadamy adekwatnej, całkowitej wiedzy o naszej duszy.Wydaje się jednak, \e na podstawie posiadanych danych mo\emy przynaj-mniej to stwierdzić o duszy, i\ 1) jądro, centrum jej aktywności i indywidual-ności stanowi niezmienne ja", 2) to ja" jest spełniaczem i ostatecznym pod-miotem czynności psychicznych (nie ma jakichkolwiek podstaw do szukania in-nego, dalszego podmiotu tych czynności), 3) owo ja" jest czymś niepodzielnym,pojedynczym (niezło\onym), nie posiada struktury: części-całość.Niepodzielność ja" (a tym samym i duszy) wydaje się wynikać z analizyświadomych czynności ja".Rozpatrzmy np.prze\ycie poznawcze (P), w którymspostrzegamy równoczesność zajścia jakiegoś błysku światła oraz określonegodzwięku.W prze\yciu tym występują momenty widzenia (W), słyszenia (5) iuchwycenia równoczesności (P).A\eby teza o podzieloności czy podzielnościprze\ycia (P) miała jakieś określone znaczenie, trzeba przyjąć, \e w prze\yciutym mo\na wyró\nić części I, II, III, w których (w ka\dej jeden) znajdują sięmomenty prze\ycia (W), (5) i (P).Wtedy I widzi, II słyszy, III ustala relacjerównoczesności między błyskiem światła a występowaniem dzwięku, nie widzącani nie słysząc.Tymczasem ta sama część" prze\ycia, która dostrzegarównoczesność błysku i dzwięku, musi te\ dostrzec błysk i dzwięk, które po-równuje, ujmuje.Nie mo\na ująć relacji między przedmiotami, których sięsamemu nie ujęło, w \aden sposób nie poznało.Prze\ycie (P) dokonało się (całe)w części III, nie ma więc jakiejkolwiek racji do wyró\nienia w tym prze\yciuczęści I i II158.Tę analizę zastosować mo\na i do innych prze\yć oraz rozszerzyćna wszelką działalność świadomą: mo\emy bowiem porównywać ka\de dwaprzedmioty, ka\de dwa ró\ne prze\ycia lub momenty prze\ycia.Zwiadomości iprze\yciom świadomym nie mo\na przypisywać struktur przestrzennych [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl odbijak.htw.pl
.Ponadto stwierdzamy, i\ człowiek jestnieprzypadkowo przyporządkowany transcendentnym względemjego doczesnej kondycji (naturalnego \ycia wewnątrz świata rzeczyi ludzi) celom i wartościom.W naturze człowieka jako bytu oso-bowego znajduje swoją podstawę perspektywa indywidualnej nie-śmiertelności.34 01.DUSZA CZAOWIEKA.- Zbierając przedstawiony materiał empiryczny,jeszcze raz stwierdzamy, \e według niego istnieje ja" jako stały, niezmiennypodmiot strumienia świadomości (prze\yć, doznań, aktów, stanów psychicznychi ich treści), jako spełniacz i sprawca czynności \yciowych, jako bezpośredniepodło\e własności i dyspozycji psychicznych człowieka, jako ośrodek własnego,samodzielnego działania.Stwierdziliśmy te\, \e czynności psychiczne mają pewną strukturę czasową,pozbawione są natomiast kwalifikacji przestrzennych.Zwiadomość jako taka nieposiada znamion charakterystycznych dla tego, co cielesne.Istnieją akty po-znawcze i po\ądawcze, których przedmioty i treści pozbawione są wszelkichkwalifikacji fizycznych czy zmysłowych'57.Takich kwalifikacji nie mają równie\własności i dyspozycje psychiczne, a gdy mówimy o sile czy energii psychicznej,jawne jest, \e mamy do czynienia z czymś specyficznym, jakościowo ró\nym odtego, co cielesne. Ja" - w sobie niezmienne! - zdolne jest pamiętać i zdolne jestnabywać lub tracić pewne własności i sprawności, pozbawione cielesnychokreśleń.Bierze udział - jako podmiot i spełniacz - w pewnych procesach.Zatrzymując nazwę ja" dla owego niezmiennego, aktywnego podmiotu, całośćzło\oną z ja" i przysługujących mu (częściowo przynajmniej zmiennych)własności, dyspozycji i tendencji proponujemy nazwać duszą ludzką (jest to jedenze sposobów pojmowania duszy ludzkiej).Tak pojęta dusza ludzka jestbytowością tylko częściowo poznawalną bezpośrednio.Istnieją racje -których tunie będziemy rozwa\ać - do przypuszczenia, \e i pośrednie poznaniewoli (mo\na ich wyró\nić co najmniej osiem).Zob.SPhCh 4 (1968) 2, 274 n.157Mo\na do tego dodać, i\ prawidłowości rządzące występowaniem (i przebieganiem) zja-wisk psychicznych są innego typu ni\ prawidłowości charakteryzujące występowanie (przebieg)zjawisk fizycznych.228 duszy nie wyczerpuje ogółu jej kwalifikacji, nie ujawnia całej jej głębi byto-wej"; wobec tego nie posiadamy adekwatnej, całkowitej wiedzy o naszej duszy.Wydaje się jednak, \e na podstawie posiadanych danych mo\emy przynaj-mniej to stwierdzić o duszy, i\ 1) jądro, centrum jej aktywności i indywidual-ności stanowi niezmienne ja", 2) to ja" jest spełniaczem i ostatecznym pod-miotem czynności psychicznych (nie ma jakichkolwiek podstaw do szukania in-nego, dalszego podmiotu tych czynności), 3) owo ja" jest czymś niepodzielnym,pojedynczym (niezło\onym), nie posiada struktury: części-całość.Niepodzielność ja" (a tym samym i duszy) wydaje się wynikać z analizyświadomych czynności ja".Rozpatrzmy np.prze\ycie poznawcze (P), w którymspostrzegamy równoczesność zajścia jakiegoś błysku światła oraz określonegodzwięku.W prze\yciu tym występują momenty widzenia (W), słyszenia (5) iuchwycenia równoczesności (P).A\eby teza o podzieloności czy podzielnościprze\ycia (P) miała jakieś określone znaczenie, trzeba przyjąć, \e w prze\yciutym mo\na wyró\nić części I, II, III, w których (w ka\dej jeden) znajdują sięmomenty prze\ycia (W), (5) i (P).Wtedy I widzi, II słyszy, III ustala relacjerównoczesności między błyskiem światła a występowaniem dzwięku, nie widzącani nie słysząc.Tymczasem ta sama część" prze\ycia, która dostrzegarównoczesność błysku i dzwięku, musi te\ dostrzec błysk i dzwięk, które po-równuje, ujmuje.Nie mo\na ująć relacji między przedmiotami, których sięsamemu nie ujęło, w \aden sposób nie poznało.Prze\ycie (P) dokonało się (całe)w części III, nie ma więc jakiejkolwiek racji do wyró\nienia w tym prze\yciuczęści I i II158.Tę analizę zastosować mo\na i do innych prze\yć oraz rozszerzyćna wszelką działalność świadomą: mo\emy bowiem porównywać ka\de dwaprzedmioty, ka\de dwa ró\ne prze\ycia lub momenty prze\ycia.Zwiadomości iprze\yciom świadomym nie mo\na przypisywać struktur przestrzennych [ Pobierz całość w formacie PDF ]