[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Równie¿ bardzo rzadko zwalnia³ na emeryturê starych ¿o³nierzy, licz¹c, ¿e staroœæ sprowadzi za sob¹ wreszcie œmieræ, a ze œmierci on odniesie korzyœæ.Nie okaza³ ¿adnej szczodrobliwoœci wobec prowincji z wyj¹tkiem Azji, a tu dlatego, ¿e miasta leg³y w gruzach skutkiem trzêsieniaziemi 129.49.Z biegiem czasu, i to doœæ szybko, zacz¹³ dopuszczaæ siê grabie¿y.Jest ca³kowicie pewne, ¿e groŸb¹ i niepokojem wywo³a³ wstrêt do ¿ycia w Gn.Lentulu Augurze, którego maj¹tek oceniono jako najwiêkszy, oraz zmusi³ go do tego, ¿e umieraj¹c zapisa³ Tyberiuszowi ca³e dziedzictwo.Skaza³ równie¿ wyrokiem Lepidê, kobietê zacnego urodzenia, by zyskaæ sobie wzglêdy jej mê¿a, by³ego konsula Kwiryniusza, niezmiernie bogatego i bezdzietnego, który mimo rozwodu sprzed dwudziestu lat oskar¿y³126 Marcus Hortensius Hortalus, wnuk s³ynnego mówcy epoki cyceroñskiej, Kwintusa Hortenzjusza Hortalusa, August darem miliona sestercjów (wysokoœæ cenzusu maj¹tkowego dla senatora) sk³oni³ go do za³o¿enia rodziny, aby nie wygas³ tak s³ynny ród (Tac.Ann.II 37-38).127 Uczyni³ to w³aœciwie na w³asn¹ rêkê Germanik, przedstawiaj¹c ¿o³nierzom domniemany list cesarski (Tac.Ann.l 36), aby poskromiæ bunt legionów germañskich.128 Lucius Aelius Seianus, rycerz rzymski, prefekt pretorianów, zaufany minister Tyberiusza.chc¹c uzyskaæ w³adzê cesarsk¹, otru³ najpierw Druzusa, syna Tyberiuszowego, pr/y pomocy jego ¿ony Liwii, któr¹ uwiód³ (r.23 n.e.).Jego knowania przeciw Tyberiuszowi wyda³y siê w koñcu, ujêto go i skazano na œmieræ w paŸdzierniku 31 r.n.e.129 O tym trzêsieniu ziemi mówi Tacyt (Ann.II 47), jego ofiar¹ pad³o dwanaœcie ludnych miast Azji.ROZDZIA£ 48-51 159j¹ teraz, ¿e niegdyœ usi³owa³a go otruæ.Wielu znakomitym osobistoœciom prowincyj galickich i hiszpañskich, Syrii oraz Grecji zabrano dobra na rzecz skarbu z powodu tak b³ahych i tak bezczelnych zarzutów, jak na przyk³ad: niektórym miano do zarzucenia tylko to, ¿e czêœæ maj¹tku maj¹ w pieni¹dzach.Wiêkszoœci miast i osób prywatnych odebrano tak¿e dawne swobody podatkowe, pozwolenia na wydobywanie kruszcu i u¿ytkowanie na w³asn¹ korzyœæ ce³.Co wiêcej, ograbi³ podstêpnie i zabi³ Wononesa 13°, króla Fartów, który wypêdzony przez swych rodaków schroni³ siê z wielkim skarbem do Antiochii, oddaj¹c siê niejako pod opiekê narodu rzymskiego.50.Nienawiœæ wzglêdem krewnych ujawni³ najpierw w stosunku do brata swego, Druzusa.Poda³ mianowicie do wiadomoœci publicznej jego list, w którym radzi³ Tyberiuszowi, aby wspólnie zmusili Augusta do przywrócenia ustroju republikañskiego.Nastêpnie nienawiœæ ujawni³ tak¿e w stosunku do reszty rodziny.¯onie Julii, pozostaj¹cej na wygnaniu, nie okaza³ najmniejszych wzglêdów ani dobroci, co wszak jest drobnostk¹.Do postanowienia ojca, aby zamkniêta by³a w jednym mieœcie, doda³ jeszcze zakaz opuszczania domu i obcowania z ludŸmi.Zagarn¹³ jej fundusik, przyznany przez ojca, i roczn¹ pensjê pod pozorem, ¿e podlegaj¹ prawu publicznemu, gdy¿ August nie zrobi³ co do nich ¿adnego zastrze¿enia w testamencie.Niechêtnie znosi³ towarzystwo matki Liwii, pos¹dzaj¹c j¹ o chêæ równego z nim podzia³u w³adzy.Wystrzega³ siê ustawicznego z ni¹ obcowania oraz nieco d³u¿szych i bardziej poufnych rozmów, aby nie wydawa³o siê, ¿e daje siê powodowaæ radom, których jednak czasem potrzebowa³ i nieraz z nich korzysta³.Tak¿e wyj¹tkowo oburzy³y go rozwa¿ania senatu, aby do jego dotychczasowych tytu³ów, jako syna Augusta, dodaæ jeszcze jeden: „syn Liwii".Dlatego nie pozwoli³ jej nazywaæ matk¹ ojczyzny ani przyjmowaæ ¿adnego wy¿szego odznaczenia publicznego.Przeciwnie, czêstokroæ zwraca³ jej uwagê, aby trzyma³a siê z dala od spraw wiêkszej wagi i nieprzystojnych kobiecie, zw³aszcza od chwili, gdy zauwa¿y³ w czasie po¿aru blisko œwi¹tyni Westy, jak osobiœcie wyst¹pi³a, zachêcaj¹c lud i ¿o³nierzy, aby jeszcze usilniej nieœli pomoc; tak zreszt¹ zwyk³a postêpowaæ za ¿ycia mê¿a.51.Nastêpnie doprowadzi³ a¿ do waœni, z tej podobno przyczyny.Oto gdy Liwia zbyt czêsto nalega³a, aby zaliczyæ do dekuryj [sêdziów] kogoœ niedawno prawem obywatelstwa obdarzonego, zgodzi³ siê na to tylko pod tym warunkiem, ¿e pozwoli mu dopisaæ w rejestrze dekurialnym, i¿ „zosta³o to wymuszone na nim przez matkê".Wówczas wzburzona Liwia wynios³a z kaplicy domowej pewne dawne listy Augusta, pisane do niej na temat przykrego i nieznoœnego usposobienia Tyberiusza, i odczyta³a je g³oœno.To, ¿e tak d³ugo je przechowywa³a i z tak¹ wrogoœci¹ wypomnia³a, obesz³o go dotkliwie.Zdaniem niektórych by³a to jedna, z przy-130Zgin¹³ w r.19 n.e.160 TYBERIUSZczyn, wrêcz g³ówna pobudka usuniêcia siê na Kapri.Przez ca³e trzy lata swej nieobecnoœci w Rzymie 131, jeszcze za ¿ycia matki, zaledwie w ogóle raz j¹ widzia³, i to w ci¹gu jednego dnia przez kilka godzin.Wkrótce, gdy zachorowa³a, nie chcia³ jej odwiedziæ.Po œmierci Liwii pozwalaj¹c dworowi spodziewaæ siê swego przybycia, spowodowa³ wielodniow¹ zw³okê w pogrzebie, a¿ wreszcie cia³o psuæ siê i gniæ zaczê³o.Po pogrzebie zabroni³ oddawaæ jej czeœæ bosk¹, powo³uj¹c siê jakoby na w³asn¹ jej wolê.Jej testament tak¿e uniewa¿ni³.Wszystkich przyjació³ i bliskich zmar³ej, a nawet tych, którym zleci³a w godzinie œmierci troskê o swój pogrzeb, w krótkim czasie ciê¿ko doœwiadczy³.Jednego z nich, stanu rycerskiego, przydzieli³ do pompowania wody.52.Wzglêdem swych synów: w³asnego, Druzusa, oraz przybranego, Germanika, nie ¿ywi³ ojcowskiego przywi¹zania.Pierwszy zrazi³ go swymi wadami.Druzus prowadzi³ ¿ycie niepowœci¹gliwe i rozwi¹z³e 132.Wiêc nie tak bardzo przej¹³ siê Tyberiusz jego œmierci¹.Tyle tylko, ¿e nieco opóŸni³ po pogrzebie powrót do swych zwyk³ych zajêæ, ¿a³oby wszelako d³u¿szej zabroni³.Gdy nieco póŸniej pos³owie z Ilionu 133 sk³adali mu s³owa pociechy, Tyberiusz, jakby niepomny ju¿ dawnego bólu, ze œmiechem odpowiedzia³: „¿e i on ze swej strony boleje nad nimi, ¿e stracili ongiœ znakomitego obywatela w osobie Hektora".Germanikiem tak dalece pomiata³, ¿e jego najs³awniejsze czyny 134 uwa¿a³ wrêcz za nieu¿yteczne, a najbardziej g³oœne zwyciêstwa gani³ jako czyny szkodliwe dla pañstwa.Gdy Germanik wkroczy³ do Aleksandrii135 na skutek niezmiernego i nag³ego wyg³odzenia miasta - lecz, ¿e uczyni³ to bez porozumienia z nim - wyrazi³ z tego powodu skargê w senacie 136.Istnieje przypuszczenie, ¿e spowodowa³ równie¿ œmieræ Germanika 137, u¿ywszy jako narzêdzia Gn.Pizona 138, namiestnika Syrii.Niektórzy s¹dz¹, ¿e Pizon, wkrótce oskar¿ony o dokonanie tej zbrodni, móg³by siê powo³aæ na zlecenia, gdyby [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl odbijak.htw.pl
.Równie¿ bardzo rzadko zwalnia³ na emeryturê starych ¿o³nierzy, licz¹c, ¿e staroœæ sprowadzi za sob¹ wreszcie œmieræ, a ze œmierci on odniesie korzyœæ.Nie okaza³ ¿adnej szczodrobliwoœci wobec prowincji z wyj¹tkiem Azji, a tu dlatego, ¿e miasta leg³y w gruzach skutkiem trzêsieniaziemi 129.49.Z biegiem czasu, i to doœæ szybko, zacz¹³ dopuszczaæ siê grabie¿y.Jest ca³kowicie pewne, ¿e groŸb¹ i niepokojem wywo³a³ wstrêt do ¿ycia w Gn.Lentulu Augurze, którego maj¹tek oceniono jako najwiêkszy, oraz zmusi³ go do tego, ¿e umieraj¹c zapisa³ Tyberiuszowi ca³e dziedzictwo.Skaza³ równie¿ wyrokiem Lepidê, kobietê zacnego urodzenia, by zyskaæ sobie wzglêdy jej mê¿a, by³ego konsula Kwiryniusza, niezmiernie bogatego i bezdzietnego, który mimo rozwodu sprzed dwudziestu lat oskar¿y³126 Marcus Hortensius Hortalus, wnuk s³ynnego mówcy epoki cyceroñskiej, Kwintusa Hortenzjusza Hortalusa, August darem miliona sestercjów (wysokoœæ cenzusu maj¹tkowego dla senatora) sk³oni³ go do za³o¿enia rodziny, aby nie wygas³ tak s³ynny ród (Tac.Ann.II 37-38).127 Uczyni³ to w³aœciwie na w³asn¹ rêkê Germanik, przedstawiaj¹c ¿o³nierzom domniemany list cesarski (Tac.Ann.l 36), aby poskromiæ bunt legionów germañskich.128 Lucius Aelius Seianus, rycerz rzymski, prefekt pretorianów, zaufany minister Tyberiusza.chc¹c uzyskaæ w³adzê cesarsk¹, otru³ najpierw Druzusa, syna Tyberiuszowego, pr/y pomocy jego ¿ony Liwii, któr¹ uwiód³ (r.23 n.e.).Jego knowania przeciw Tyberiuszowi wyda³y siê w koñcu, ujêto go i skazano na œmieræ w paŸdzierniku 31 r.n.e.129 O tym trzêsieniu ziemi mówi Tacyt (Ann.II 47), jego ofiar¹ pad³o dwanaœcie ludnych miast Azji.ROZDZIA£ 48-51 159j¹ teraz, ¿e niegdyœ usi³owa³a go otruæ.Wielu znakomitym osobistoœciom prowincyj galickich i hiszpañskich, Syrii oraz Grecji zabrano dobra na rzecz skarbu z powodu tak b³ahych i tak bezczelnych zarzutów, jak na przyk³ad: niektórym miano do zarzucenia tylko to, ¿e czêœæ maj¹tku maj¹ w pieni¹dzach.Wiêkszoœci miast i osób prywatnych odebrano tak¿e dawne swobody podatkowe, pozwolenia na wydobywanie kruszcu i u¿ytkowanie na w³asn¹ korzyœæ ce³.Co wiêcej, ograbi³ podstêpnie i zabi³ Wononesa 13°, króla Fartów, który wypêdzony przez swych rodaków schroni³ siê z wielkim skarbem do Antiochii, oddaj¹c siê niejako pod opiekê narodu rzymskiego.50.Nienawiœæ wzglêdem krewnych ujawni³ najpierw w stosunku do brata swego, Druzusa.Poda³ mianowicie do wiadomoœci publicznej jego list, w którym radzi³ Tyberiuszowi, aby wspólnie zmusili Augusta do przywrócenia ustroju republikañskiego.Nastêpnie nienawiœæ ujawni³ tak¿e w stosunku do reszty rodziny.¯onie Julii, pozostaj¹cej na wygnaniu, nie okaza³ najmniejszych wzglêdów ani dobroci, co wszak jest drobnostk¹.Do postanowienia ojca, aby zamkniêta by³a w jednym mieœcie, doda³ jeszcze zakaz opuszczania domu i obcowania z ludŸmi.Zagarn¹³ jej fundusik, przyznany przez ojca, i roczn¹ pensjê pod pozorem, ¿e podlegaj¹ prawu publicznemu, gdy¿ August nie zrobi³ co do nich ¿adnego zastrze¿enia w testamencie.Niechêtnie znosi³ towarzystwo matki Liwii, pos¹dzaj¹c j¹ o chêæ równego z nim podzia³u w³adzy.Wystrzega³ siê ustawicznego z ni¹ obcowania oraz nieco d³u¿szych i bardziej poufnych rozmów, aby nie wydawa³o siê, ¿e daje siê powodowaæ radom, których jednak czasem potrzebowa³ i nieraz z nich korzysta³.Tak¿e wyj¹tkowo oburzy³y go rozwa¿ania senatu, aby do jego dotychczasowych tytu³ów, jako syna Augusta, dodaæ jeszcze jeden: „syn Liwii".Dlatego nie pozwoli³ jej nazywaæ matk¹ ojczyzny ani przyjmowaæ ¿adnego wy¿szego odznaczenia publicznego.Przeciwnie, czêstokroæ zwraca³ jej uwagê, aby trzyma³a siê z dala od spraw wiêkszej wagi i nieprzystojnych kobiecie, zw³aszcza od chwili, gdy zauwa¿y³ w czasie po¿aru blisko œwi¹tyni Westy, jak osobiœcie wyst¹pi³a, zachêcaj¹c lud i ¿o³nierzy, aby jeszcze usilniej nieœli pomoc; tak zreszt¹ zwyk³a postêpowaæ za ¿ycia mê¿a.51.Nastêpnie doprowadzi³ a¿ do waœni, z tej podobno przyczyny.Oto gdy Liwia zbyt czêsto nalega³a, aby zaliczyæ do dekuryj [sêdziów] kogoœ niedawno prawem obywatelstwa obdarzonego, zgodzi³ siê na to tylko pod tym warunkiem, ¿e pozwoli mu dopisaæ w rejestrze dekurialnym, i¿ „zosta³o to wymuszone na nim przez matkê".Wówczas wzburzona Liwia wynios³a z kaplicy domowej pewne dawne listy Augusta, pisane do niej na temat przykrego i nieznoœnego usposobienia Tyberiusza, i odczyta³a je g³oœno.To, ¿e tak d³ugo je przechowywa³a i z tak¹ wrogoœci¹ wypomnia³a, obesz³o go dotkliwie.Zdaniem niektórych by³a to jedna, z przy-130Zgin¹³ w r.19 n.e.160 TYBERIUSZczyn, wrêcz g³ówna pobudka usuniêcia siê na Kapri.Przez ca³e trzy lata swej nieobecnoœci w Rzymie 131, jeszcze za ¿ycia matki, zaledwie w ogóle raz j¹ widzia³, i to w ci¹gu jednego dnia przez kilka godzin.Wkrótce, gdy zachorowa³a, nie chcia³ jej odwiedziæ.Po œmierci Liwii pozwalaj¹c dworowi spodziewaæ siê swego przybycia, spowodowa³ wielodniow¹ zw³okê w pogrzebie, a¿ wreszcie cia³o psuæ siê i gniæ zaczê³o.Po pogrzebie zabroni³ oddawaæ jej czeœæ bosk¹, powo³uj¹c siê jakoby na w³asn¹ jej wolê.Jej testament tak¿e uniewa¿ni³.Wszystkich przyjació³ i bliskich zmar³ej, a nawet tych, którym zleci³a w godzinie œmierci troskê o swój pogrzeb, w krótkim czasie ciê¿ko doœwiadczy³.Jednego z nich, stanu rycerskiego, przydzieli³ do pompowania wody.52.Wzglêdem swych synów: w³asnego, Druzusa, oraz przybranego, Germanika, nie ¿ywi³ ojcowskiego przywi¹zania.Pierwszy zrazi³ go swymi wadami.Druzus prowadzi³ ¿ycie niepowœci¹gliwe i rozwi¹z³e 132.Wiêc nie tak bardzo przej¹³ siê Tyberiusz jego œmierci¹.Tyle tylko, ¿e nieco opóŸni³ po pogrzebie powrót do swych zwyk³ych zajêæ, ¿a³oby wszelako d³u¿szej zabroni³.Gdy nieco póŸniej pos³owie z Ilionu 133 sk³adali mu s³owa pociechy, Tyberiusz, jakby niepomny ju¿ dawnego bólu, ze œmiechem odpowiedzia³: „¿e i on ze swej strony boleje nad nimi, ¿e stracili ongiœ znakomitego obywatela w osobie Hektora".Germanikiem tak dalece pomiata³, ¿e jego najs³awniejsze czyny 134 uwa¿a³ wrêcz za nieu¿yteczne, a najbardziej g³oœne zwyciêstwa gani³ jako czyny szkodliwe dla pañstwa.Gdy Germanik wkroczy³ do Aleksandrii135 na skutek niezmiernego i nag³ego wyg³odzenia miasta - lecz, ¿e uczyni³ to bez porozumienia z nim - wyrazi³ z tego powodu skargê w senacie 136.Istnieje przypuszczenie, ¿e spowodowa³ równie¿ œmieræ Germanika 137, u¿ywszy jako narzêdzia Gn.Pizona 138, namiestnika Syrii.Niektórzy s¹dz¹, ¿e Pizon, wkrótce oskar¿ony o dokonanie tej zbrodni, móg³by siê powo³aæ na zlecenia, gdyby [ Pobierz całość w formacie PDF ]