Zamiec Zeromski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.No! Skąd partia ma brać? No, skąd? Jak nie odpana, coś darmo zgarnął tyli majątek.Ja skończyłem. dodał z gestem krasomówczym. To chcecie być towarzystwem dobroczynności? A pan chciałbyś sam obstać za wszystkie towarzystwa?97�w tęgi z kanapy przerwał dialog ważkim oświadczeniem: Spory do c i o r t a! Tak albo nie?Nienaski zwrócił się twarzą do tego i rzekł twardo: Nie!Towarzystwo rozejrzało się pilnie po sobie.Pokiwali głowami.Ten i ów zakaszlał.LokajWitold głośno ziewnął.Młody człowiek stojący obok Nienaskiego zajrzał mu głęboko w oczyomdlałymi zrenicami.Drugi, jego towarzysz, poświstywał przez zęby.Ryszard rzekł doostatniego: Nie świszcz pan teraz, bo tu rozmowa poważna, nie szynk! Ten dziwnie przegiął się całyjak piskorz czy miętus w kierunku owego w kapeluszu mówcy.Mruknął: Słyszysz ty, Rudolf?. No, no. uspokoił go tamten, poważnie kiwając ręką. Mówię do was tak. zaczął Nienaski. Pieniędzy na rzeczy nieokreślone, wam, lu-dziom zgoła mi nieznajomym, nie dam, bo to są pieniądze nie moje, lecz publiczne. A ten automobil od Walfisza, to prywatny czy publiczny? wykrzyknął ktoś z istnychkłębów dymu. Ten automobil będzie mój, jeśli go kupię.I z niego zdam rachunek, ale nie przed wami! Przed sobą. roześmiał się Rudolf. Przed całym ludem. poprawił tego Rudolfa lokaj Witold. No, juści nie przed tobą, rzetelny świadku! ciął go Nienaski bezlitośnie ostrym sło-wem. Przed jaśnie panią! odparował tamten.Nienaski przez chwilę dusił w sobie odruch,pózniej gwałtowną odpowiedz.Ciągnął spokojnie: Tworzę za odziedziczone pieniądze kopalnie, kupuję maszyny, zakładam kolejki, budujędomy, składy, prowadzę szosy.Kto nie ma pracy i żyje w nędzy, niechże przychodzi.Dosta-nie pracę, zarobek większy niż gdziekolwiek, największy, na jaki starczy tych odziedziczo-nych pieniędzy.Zarobi sam i wejdzie w koło właścicieli tych kopalni.Zakładam roboty pu-bliczne.Tego przecie żądał wasz nauczyciel i mistrz, sam %7łłowski. Głodny jesteś i biedny chodz i pracuj, odziej się i jedz! To ja rzucę kopyta i pójdę węgiel w ziemi kopać? wrzasnął z dziką furią szewc Dą-browski. Ci, co teraz boso chodzą, zarobiwszy na buty obstalują je u pana po dwie pary.Wkopalni zarobią, a pan nie nastarczysz z robotą! Socjolog z pana i dobrodziej! Buty ludziom wdziewa na bose nogi. śmiał się ów Ru-dolf. Pewnie, że większy niż z pana, który nic nie wiesz, a nikogo nie umiesz uszanować, na-wet własnego sztabu, i siedzisz w czasie narady w kapeluszu, jakbyś był w szynkowni. Ja nie zdejmuję mego kapelusza przed nikim na świecie.Kein Herr weder Gott.Nienaski machnął wzgardliwie ręką.Mówił: Są tu w zagłębiu krakowskim niezmierne pokłady węgla.Słyszycie! Pokolenia możewyżywić ten dar Boga dla nas! Ale trzeba go wykopać! Cały lud polski, który teraz płynie nasłużbę do Niemców, do Francuzów, do Duńczyków, sto tysięcy z Galicji, trzysta tysięcy zKrólestwa rok w rok a który tutaj, jak mówicie, i co jest prawda, głodem przymiera tekopalnie i fabryki, co przy kopalniach niechybnie powstaną mogą wyżywić, przyodziać,zabezpieczyć na starość.Musi być podjęta praca około tworzenia kopalni! Ale pomyślcie, ilepotrzeba pieniędzy na takie dzieło! Na bicie szybów, budowle i maszyny. Wesprzyjcie mnieswą pomocą, wy dzielni ludzie, którzy czujecie krzywdę żywiej niż inni, którzy zapragnęli-ście być Mścicielami tej krzywdy! Pan masz talent drwił Rudolf panu się patrzy posada pierwszego rezonera w teatrzealbo wodza liberałów w sejmie.98 Nie tylko tyle ciągnął Nienaski, bez zwrócenia na te słowa uwagi bo pomyślcie, żemy szyb za szybem złączymy, że się zejdziemy z Dąbrową Górniczą i ze Zląskiem.Stworzy-my tu ośrodek nieprzemożonej potęgi.Całe to zagłębie, poprzewiercane szybami kopalni,oddam na własność pracownikom.Tu pod murami starego Krakowa. Ja się pytam wtrącił tęgi mężczyzna z kanapy to nic z naszej propozycji? Z tego, żebym wam, ludziom niewiadomym, na łapę po prostu, a może na pohulankę,dawał pieniądze nic! Na leczenie chorych dam, ale do ich kasy lub honoraria lekarzom. A za automobil! Za ten stargowany na osiemnaście tysięcy? Z jakich pieniędzy pójdzieto kupno?Nienaski umilkł zmiażdżony.Ktoś spod okna zawołał: No, jazda dalej o tych publicznych pieniądzach ! Ze wszystkim taka prawda, jak z tym.Kopalnie robotnikom daruje, a nie może darowaćczęści skarbu, co go nie zarobił, ino dostał. Wyszachrował. Burżuj zawsze ci twierdzi, że te pieniądze, co je z nas zdarł, to ,są jakieś narodowe albopubliczne. Niemiec czy Francuz, %7łyd czy Polak zawsze to samo łgarstwo! Czyje to były te pieniądze za automobil? Nienaski krzyknął: Oddam te pieniądze z moich zarobków! Zarabiam jako budowniczy! W sumieniu jestemczysty. Zarabia, mójże pracownik! Ręce masz zwalane krzywdą! Na partię te osiemnaście tysięcy! Oddawać, bo to skradzione! Na partię! ryczeli wszyscy. Dawać je na stół! %7ływo! No! Dawać! Pod karą! Psiakrew! Pod srogą karą! Pod karą!Nienaski włożył kapelusz na głowę i zawołał; Sądzicie, że mię tu wrzaskiem i zniewagami wezmiecie? Myślałem, że idę na zgroma-dzenie ludzi pracy i idei, a trafiłem w pułapkę.Toteż wychodzę!Tęgi mężczyzna z kanapy porwał się ze swego wygodnego miejsca i poprzez stół nachyliłsię do niego z krzykiem; Nie potrzebujemy pańskich pięknych idei ani obietnic, ani deklamacji, tylko pieniędzy!My demokratów takich i owakich, socjałów i anarchów mamy dość.Szesnaście tysięcy koronna stół! Już tylko szesnaście? Słyszałeś pan? Słyszałem.Nie dostaniecie ani jednego centa! Skoro nie potrzebujecie idei, tylko pienię-dzy, wiem, kto jesteście!Nastała znowu cisza.Nienaski spojrzał po twarzach i zobaczył we wszystkich oczach wy-raz niedobry.Pożałował wypowiedzianych ostrych słów.Uczuł, że zachodzą mu z tyłu.Od-wrócił się i rzekł: Przyszedłem tu bez pieniędzy.Nie ma co! Zobaczymy! krzyknął lokaj Witold chwytając go za klapy surduta.Tego pchnął od sie-bie tak potężnie, że tamten aż jęknął na.najbliższej ścianie.Zarazem dopadł drzwi i szarpnąłklamkę.Drzwi były zamknięte.Pchnął je z całej mocy, lecz nie ustąpiły.99 Po dobroci. szepnął do niego życzliwie blady młokos z podkrążonymi oczyma. Po-wiedzże pan, że przyślesz albo przyniesiesz. Nic nie dam! Ani jednego centa! krzyczał w furii.�w szewc Dąbrowski skakał od jednego z konspiratorów do drugiego, coś szepcząc, ga-dając, wykrzykując.Wreszcie przybiegł w skok do drzwi i otworzył je.Nienaski wypadł dopierwszej izby.Za nim krok w krok szedł ten w kapeluszu, zwany Rudolfem, i chudy zesmętnymi oczyma.Rudolf w ciemnej izbie chwycił Nienaskiego za rękę i piersi.Napastowa-ny trzasnął go między oczy.W tejże samej chwili Dąbrowski, miotając się w istnym szalemiędzy nimi, otworzył drugie drzwi, prowadzące na schody, i wypchnął Ryszarda w ciem-ność, szepcąc doń w napadzie strachu: Człowieku! Umykaj!Nienaski stracił orientację co do miejsca [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne