Trylogia nadmorska Zeromski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Rozstawione tu i tam, poci�ga�y t�um jadaj�cy przaSno kramy z sol� i t�uszczami, ze s�onin�,sad�em, z zamorskimi pieprzami i goryczk� niewiadomych liSci.Wsz�dzie wabi�y oczy wy-roby cyga�skie z �elaza i miedzi, niemieckie z kr�conego i plecionego rzemienia, siod�a,wodze, uprz�gi, ka�czugi, przedmioty wyciosane i wyrobione z cennego drzewa, z kamieniai bursztynu.W g��bi, a przecie� w miejscu widocznym i jak gdyby pierwszym, które wszystkim w oczywpada�o, sta� ciemny namiot Rusaka z Nowgorodu, Sadka, bogatego goScia.Przybywszy naswym ogromnym, wielo�aglowym korabiu, co si� na kotwicy ko�ysa� u pala Mot�awy, jakbyszukaj�c u w�adców zamku opieki - ów nowgorodzianin, bogato odziany w do�om d�ugi a�72do samej ziemi i we wzorzysty pod nim kopieniak, g�adzi� sw� d�ug� i jak �opata rozpostart�brod�, a wSród niskich uk�onów pokazywa� raz wraz jaSnie panom, wielmo�om polskim i po-morskim soroki wyprawnych futer sobolich, rysich, gronostajowych i niebieskolisich.Bezwzgl�du na czasy tak niepewne, na zmiany panów grodu i kraju nie waha� si� przywiex� nasprzeda� b�amów czaruj�cego carogrodzkiego z�otog�owiu i parczy szkar�atnej.Pozwala� za-gl�da� do swych sepetów pe�nych bezcennych, wielobarwnych kamieni, �a�cuchów ze z�ota,sygnetów i pierScionków, zausznic i naszyjników per�owych.Kaga�ce smolne, tu A tam wetkni�te w miejskie mury, latarnie pozawieszane nad towaremi stosy �uczywa podsycanego przez miejskich pacho�ków na szczycie nie doko�czonej jesz-cze wie�y Patrz w gór� oSwietla�y t�um ogromny, przewalaj�cy si� we wszystkich kierun-kach, i wielkimi plamami pada�y tu i tam na ten obszar i wielobarwn� mas�.Ca�a dziedzinape�na by�a ci�by ludowej, m�czyzn i kobiet, dzieci i starców, Kaszubów i Polaków, Niem-ców, przechodniów, ludzi z morza i z l�du, z pól i lasów, rolników, mySliwców i wojaków,osiad�ych i w�ócz�gów.Wrzaskliwe targi i g�oSne strzelenia d�oni� o d�o� przy dobijaniu targu, krzyki przekupniówi spekulantów, g�oSne rozmySlania nabywców, uganianie si� stra�y za rzezimieszkami i urwi-po�ciami, nawo�ywania si� i g�oSne rozmowy jak w lesie i na polu wieSniaków w najrozmait-szych gwarach od mazurskiej do pomorskiej - kwiki zwierz�t, pisk ptasi, r�enie ko�skie - ruchwszystkich we wszelkich kierunkach - poSpiech, podniecenie i weso�oS� nape�nia�y ten prze-stwór.Poprzez t�um rolniczy, bartniczy, rybacki, wojacki i pastusi przeciskali si� z niema�� pomp�i parad� kaszubscy i polscy rycerze, starszyzna i bogacze, za pan brat pomi�dzy sob� gwa-rz�c.Od niechcenia lustrowali okiem przywiezione l�dem i wod� zapasy a skarby, sami na-bywali to i owo.Gapili si� na pi�kne dziewcz�ta, a z rozdziawion� g�b�, jako i lud pospolity,przystawali przed pomostami, na których si�acze dxwigali jednym palcem tramy i z�omy ci�-kie nie do wiary, szarlatani po�ykali mizerykordie, no�e i ogie�, a komicy wyprawiali cude�-ki, od których brzuchy trz�s�y si� jak na komend�, a gard�a rycza�y wzd�u� i w poprzek rynkui uliczek starego gda�skiego miasta.Nie brak�o w t�umie tym nawet samych szesnastu ryce-rzy, którzy teraz, po wypchni�ciu z grodu polskiej i kaszubskiej za�ogi sprawowali dowódz-two obrony miasta.Nie brak�o nawet bogobojnych zakonników, dostojnych mieszczek i cno-tliwych matron, które si� by�y przed nieprzyjacielem do miasta schroni�y.W gospodach, podwiechami i w piwnicach podcieniowych domów �ó�tow�se Mazury zapija�y psiwo i smako-wa�y zino, raz wraz dolewaj�c s�siad s�siadoju z zielonego zbana.Taki kiewa� drogi odbyw-szy ze swem maes�em i chlebem, z mniodem i jejamy, a zarobiwszy na cisto, syrce mielimientkie i mni�owali tutejsze, gda�skie ludzie.Kochiane by�y dla nich czarnolice i d�ugono-se Kaszeby z wielkimi baranimi czapamy na g�oje i w baranich ko�uchach siedz�cy w mil-czeniu na uawach popod Scianamy.Henryk hrabia von Plotzke, mistrz prowincjonalny i zast�pca wielkiego mistrza Zygfryda vonFeuchtwangen, raz wraz podchodzi� do okna wpuszczonego w grube mury sto�pu i przez roz-warte po�owice patrza� w miasto.Graffiacane mówi� o koniecznoSci czynu.- Jak�eby - rzecze - mog�o by� w inny sposób dokonane to dzie�o? Jak inaczej? Oto gród jestju� w r�ku Zakonu.Gród gda�ski i Gród gda�ski, Gmewe i wyspa zantyrska! Sprzeda nam teziemie Salomea Ziemomys�owa, córa Sambora.Prosz� si� o kupno ca�ego klucza dóbr w �u-73�awach jej synaczkowie - wraz z rybo�ówstwem na WiSle.To kupimy.Lecz miasto? Ma-li tomiasto pozosta� jako ostoja Polaków i Kaszubów, którzy wraz s� jedn� wrog� si��, gdyby si�nawet mocowali pomi�dzy sob�, gdy� ka�dy z nich w swojej w�asnej wys�awiaj�c si� mo-wie, po polsku mówi�c czy po kaszubsku, w gruncie rzeczy po polsku przemawia.A ka�dyz tych szczepów, niby to do odr�bnego rodu nale��c, po prawdzie jednym jest ludem.Prze-nigdy nie zostawia� miasta Gda�ska w r�ku zbratanego teraz ludu! Przenigdy! Zbratanie tychdwu szczepów - Smier� Zakonu! Odda� �okietkowi miasto, to znaczy zgi�� przed nim kola-no i wyda� mu tak�e i zamek.Siedzie� w zamku i nie mie� w r�ku miasta? To szale�stwo.Trzyma� to miasto pod bokiem swym takie, jak jest, s�owia�skie z ma�� Niemców przy-mieszk�, ulega� S�owian t�umowi i czeka�, a� si� W�adys�aw �okietek z opresji wywinie?Wtargnie tu jako król polski, pan upragniony Polaków i Pomorzan! Ju� tu by�, ju� ho�dprzyj��! Za nim stoj� - jak d�uga i szeroka Pomorska! Gdy wróci, w tym mieScie b�dzie mia�miejsce oparcia: ostoj� na morskim wybrze�u.Osaczy nas z l�du i z rzek obu, g�odem zmusido zgi�cia kolana.St�d b�dzie - jako ów pies przenigdy nie ug�askany, Swiatopo�k - rzuca�si� z z�bami na wschód, na po�udnie.Wydrze nam Gmewe! Wygoni z Zantyru! Kto wykona�zdobycie zamku, musi zdobycia miasta dokona�.Albo si� cofn�� i w drewnianym zapieckuMalborga klepa� pacierze.Skoro si� zaS zdecydowa� na to drugie, na wzi�cie, to trzeba jechwyta� w tej�e chwili, gdy Polaki i Kaszuby s� jako w�gorze w �aku, gdy si� tu na �er zlex-li i s� wszyscy w jadrach.Wszyscy s� w kupie.Czekaj�.W tym oto s� rynku.Oto tam, panie!Tam! W dole!Henryk von Plotzke opar� r�ce o stojaki okienne, wychyli� si� na dwór i patrza� w targowi-sko.Wiatr jesienny, wiatr zimny, wiatr z nizin i zalewu g�adzi� mu w�osy wzburzone nad czo-�em m�drym i pi�knym.Zast�pca wielkiego mistrza odwróci� si� gwa�townie do swego men-tora i poprzez stó� rzuci� mu w twarz be�kot wyrazów gwa�townych, stek bez�adny zniewa�a-j�cych wykrzyków.Graffiacane �agodnym uSmiechem i wzruszeniem ramion zby� ten wybuch rycerza.Pocz��mówi� od nowa, ze spokojem, rozwag� i si�� dowodów, wyrazami uszykowanymi w zdaniadoskona�e:- Gdyby� tu - rzecze - sta�y przy nas duchy twórców Zakonu i pierwszych budowniczych tegopa�stwa - Henryk Walpot Bassenheim i Otto von Kerpen, Herman Bart i Salza wielki a� dosko�czenia wieków, Konrad landgraf Turyngii i Poppo von Osterna, ten niestrudzony pracow-nik, co ponure i bezp�odne, dziesi�cio�okciowe namu�y Wis�y i Nogatu porzn�� rowami i t�u-ste szlamy, stawiska, b�ota w ogród czarowny zamieni�, wielcy wodzowie i nieustraszeni ry-cerze z �elaza: Hanno von Sangershausen, Hartman von Heldrungen, dwaj Hohenlohowie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne