Arystoteles Ustroj polityczny Aten

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.161Wedle wersji Polyajnosa: �� .162Por.rozdz.14, 3, gdzie Arystoteles podobnie charakteryzuje pierwszy okres rządów Pizystrata.163*Tukidydes (VI, 54, 5) o synach Pizystrata: rządzili uczciwie i mądrze, od poddanych pobieralijedynie dwudziestą część dochodów".[Część uczonych jest zdania, iż Arystoteles się myli (skoro Tukidydesstwierdza, ze synowie Pizystrata pobierali ��).Inni (m.in.Sandys) gotowi są przyjąć, że obaj autorzymają rację, gdyż synowie Pizystrata zmniejszyli wysokość podatku.Ale możliwe też, że termin eikoste"może się mieścić w ogólniejszym określeniu dekate" i że bardziej precyzyjne świadectwo jest w tymnych164* i sam często na wieś wyjeżdżał, sam zapoznawał się ze stanemgospodarstw i rozstrzygał spory, ażeby ludzie nie wyjeżdżali do miasta i niezaniedbywali prac.Otóż w czasie jednego takiego wyjazdu zdarzyła się, jakopowiadają, owa przygoda z chłopem, który uprawiał koło Hymettosu kawałekziemi, nazwany pózniej wolnym polem".Zobaczywszy bowiem człowieka, którykopał i uprawiał grunt zupełnie kamienisty, zdumiony tym, kazał niewolnikowizapytać go, co też na takim gruncie się rodzi. Wielkie kłopoty i udręki odpowiedział aż tych kłopotów i udręk Pizystrat musi otrzymaćdziesięcinę".Tak to odpowiedział ten człowiek; nie znał przecież Pizystrata.Aleten, ujęty jego śmiałą odpowiedzią i pracowitością, przyznał mu zwolnienie dowszelkich danin.W ogóle i w innych sytuacjach Pizystrat podczas swoich rządów nie robiłtrudności masom ludności, prowadził politykę pokojową165 i dbał o utrzymanieładu w państwie.Dlatego też często powtarzano, że tyrania Pizystrata to były czasyKronosa166*.Pózniej bowiem, gdy synowie jego przejęli władzę, rządy stały się167bardziej srogie.Sławiono zaś Pizystrata przede wszystkim za jego życzliwośćdla ludu i za ludzkość168.We wszystkich bowiem zarządzeniach starał siępostępować zgodnie z prawami169 i nie pozwalał sobie samemu na żadnenadużycia.Kiedyś wezwany przed sąd Areopagu o zbrodnię zabójstwa, stawił się170sam, ażeby się bronić, jednak oskarżyciel przestraszył się i sprawy zaniechał.Dlatego też i długi czas utrzymywał się przy władzy, i po każdym obaleniuz łatwością znów ją odzyskiwał.Miał bowiem wielu zwolenników zarówno wśródwypadku bliższe prawdy (A.W.Gomme, A.Andrewes, K.J.Dover, A Historical Commentary onThucydides, IV Oxford 1970, ad VI, 54, 5; P.J.Rhodes, Commentary, s.215).]l64* Sędziowie ci objeżdżali demy w celu wymierzania sprawiedliwości w sprawach spornych.W pózniejszym czasie zniesiono ten urząd, lecz w 453/2 r.ponownie zostali wprowadzeni w liczbie 30(por.rozdz.26, 3), a od 403 r., tzn.od czasu restauracji demokracji, podniesiono ich liczbę do 40 (por.rozdz.53, 1).165Nie znamy dokładnie polityki zagranicznej Pizystrata, ale przynajmniej niektóre jego posunięciamusiały wiązać się z podjęciem akcji wojskowej m.in.umieszczenie tyrana Lygdamisa na Naksos(rozdz.15, 3) oraz syna Pizystrata, Hegesistratosa w Sigejon (Herodot V.94, 1).Prawdopodobnieużycia siły, a przynajmniej jej grozby wymagała też puryfikacja" Delos (Herodot I, 64, 2; Thuc.III,104, l - 2).Możliwe też, że akcja Miltiadesa na Chersonezie została podjęta we współpracy,a w każdym razie za wiedzą tyrana.l66* Kronos mit.gr.syn Uranosa i Gai (Ge).Według mitologii na okres rządów Kronosa miałprzypadać złoty wiek ludzkości.[Wiek Kronosa jako wiek złoty Hezjod, Prace i dnie, 109-126.O rządach synów Pizystrata do zamordowania Hipparcha Platon, Hipparch, 229 B.]167Por.rozdz.19, 1.Pamięć o tyranii Hippiasza jako czasach surowych rządów Arystofanes,Osy 500 - 2; Lyzistrata 614 - 618.168Por.rozdz.14, l oraz 16, 2.169Por.Herodot I, 59, 6; Thuc.VI, 54, 6; Plut.Sol 31, 3.170Por.Arist.Polit.1315 b 21 - 2; Plut.Sol.31, 3.Arystoteles stawienie się Pizystrata przed sądemAreopagu uznaje za przejaw jego dążności do postępowania zgodnie z prawami", tymczasem zupełnieumyka jego uwagi fakt, że postawienie Pizystratowi zarzutu zabójstwa zaprzecza tezie, iż niedopuszczał się nadużyć.możnych, jak i u ludu171.Pierwszych zjednywał sobie przyjaznym sposobembycia172, drugich osobistymi przysługami; z jednymi wiec i drugimidobre utrzymywał stosunki.Prawa ateńskie zresztą dotyczące tyranów byłyłagodne, zwłaszcza te wymierzone przeciwko dążeniom do tyranii173.Prawoto brzmiało tak: Prawa Ateńczyków i postanowienia przodków: Jeżeli jacyśludzie robią powstanie z zamiarem wprowadzenia tyranii albo jeżeli ktośpopiera tyranię, podlega karze utraty praw obywatelskich, zarówno on samjak i jego ród".17.Pizy strat utrzymał się więc przy władzy do póznej starości, zachorowałi umarł174 za archontatu Filoneosa175*.Od czasu, gdy po raz pierwszy uchwyciłwładzę, żył lat trzydzieści trzy; w tym okresie dziewiętnaście lat pozostawałprzy władzy, pozostałe lata spędził na wygnaniu.Dlatego też zupełnąniedorzecznością jest to, co mówią niektórzy, że Pizystrat był kochankiemSolonal76, i że był wodzem w wojnie z Megarą o Salaminę 177*; jest to bowiemwykluczone ze względu na wiek, jeśli się porówna lata ich życia i za któregoarchonta umarł jeden i drugi178*.179Po śmierci Pizystrata objęli władzę jego synowie i w ten sam sposóbnadal sprawowali rządy.Dwóch z nich 180, Hippiasz i Hipparch, pochodziło zprawnego171�� i ��.172�� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Podobne