[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jednocześnie człowiek Zachodu — Weissberg, jest gorliwym i przekonanym komunistą, a człowiek Rosji, dla którego Moskwa jest najbliższym mu miastem świata — Szałamow, jest głębokim antykomunistą.Jak każdy z nich odniesie się teraz do swojej sytuacji ofiary barbarzyńskich represji, „niepotrzebnego okrucieństwa", do całego otaczającego ich koszmarnego świata stalinowskich czystek, więzień, łagrów, egzekucji?Weissberg jest przekonany, że trafił do domu wariatów, że oficerowie śledczy NKWD to ludzie obłąkani, że Sowiety epoki Stalina to świat obłędu, paranoi, absurdu.To, co się tu dzieje — pisze — „jest kompletnie bez sensu, są to wybryki rozpasanego aparatu, urągające wszelkiej racjonalnej interpretacji".Albo: „Złapałem się za głowę.Czy dostałem się do domu wariatów?" Albo: „Wszystko jest przecież najczystszym szaleństwem.Brak mi po prostu słów na scharakteryzowanie tego".Rok 1937: „Nastąpił wyścig obłędu".Itd., itd.Przy czym ani na moment nie odstępuje wówczas od swoich przekonań: Jestem niemieckim komunistą, rzuca oficerowi śledczemu, i przybyłem do tego kraju, by wziąć udział w budowaniu socjalizmu.Jestem patriotą Związku Sowieckiego".Przekonany, że jest w domu wariatów, że jest w upiornej krainie obłędu i surrealistycznej paranoi, Weissberg nie załamuje się, jego umysł zachodniego racjonalisty w najstraszniejszych warunkach zatłoczonych, brudnych i ociekających krwią więzień pracuje intensywnie — szuka racjonalnego, rozsądnego wytłumaczenia tego, co się wokół niego dzieje.W każdej celi, do której go wrzucają, Weissberg próbuje dyskutować, pytać, chce wymieniać opinie.Ale jego rosyjscy współtowarzysze niedoli właśnie na Weissberga patrzą jak na wariata! Czego się rzucasz?, mówią.Co tu próbujesz zwojować? Cierp i sieciź cicho!Między tymi dwiema postawami nie ma żadnej komunikacji, żadnego języka.Dlatego nie wiem, czy Weissberg i Szałamow mogliby się porozumieć.Ponieważ dla Szałamowa wszystko, co go otacza, jest częścią świata natury.Łagry należą do porządku natury, a nie do porządku ludzkiego.Czy człowiek może buntować się przeciw temu, że nastały wielkie mrozy albo że przyszła straszna powódź? Jeżeli przyszła powódź, a ktoś zacznie wygrażać rzece, to powiedzą, że jest obłąkany, że uciekł z domu wariatów.Jeżeli przyszła powódź, trzeba wejść na najwyższe drzewo i czekać cierpliwie, aż woda opadnie.To jest racjonalność, to jest jedyne rozsądne działanie.Jeżeli człowiek trafił do łagru, nie powinien buntować się, bo za to go rozstrzelają, tylko tak żyć, żeby przetrwać.Może woda w rzece kiedyś opadnie, może z łagru kiedyś wypuszczą.Nic więcej zrobić nie da się i nawet nie trzeba.W „Opowiadaniach kołymskich" świat poza drutami łagru właściwie nie istnieje.Wiadomość o końcu drugiej wojny światowej dociera tu z opóźnieniem i nie wywołuje wrażenia.Prawdziwym i jedynym światem jest łagier.Łagier to zborna i logiczna struktura.Dlaczego Weissberg dopatrywał się w tym wszystkim absurdu? Gdyby łagier był absurdalny, rozleciałby się natychmiast.Tyle że logika łagru jest logiką morderstwa, jest inną racjonałnością niż ta, której poszukiwał austriacki inżynier-komunista.To umysł Szałamowa jest racjonalny i logiczny, a umysł Weissberga zbłąkany, zagubiony w abstrakcjach.„Każda ingerencja w to, co niesie los, w wolę bogów, była czymś, co nie przystoi i sprzeczne jest z kodeksem postępowania w łagrze", wspomina Szałamow.I w domyśle — kto sądzi, że można zachowywać się inaczej, ten nigdy nie dotknął prawdziwego dna życia, nigdy nie przyszło mu dogorywać w „świecie bez bohaterów".Tę różnicę postaw Szałamowa i Weissberga wobec świata represji, „innego świata" (Herling-Grudziński), do którego zostali wtrąceni, objaśnia może największy filozof rosyjski Władimir Sołowjow: „Przeciwstawność dwu kultur — wschodniej i zachodniej — zarysowała się ostro już u zarania dziejów ludzkości.Jeżeli Wschód budował fundamenty swej kultury na bezwzględnym podporządkowaniu człowieka sile wyższej, nadprzyrodzoności, to na Zachodzie przeciwnie, człowiek pozostawiony był inwencji własnej, pozwalającej na szeroką twórczość samorodną".Po ulicach Magadanu chodzi się wysokimi korytarzami wykopanymi w śniegu.Jest wąsko, przy mijaniu trzeba przystawać, przepuszczać drugą osobę.Czasem zdarzy mi się tak stanąć oko w oko z jakimś starszym mężczyzną [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl odbijak.htw.pl
.Jednocześnie człowiek Zachodu — Weissberg, jest gorliwym i przekonanym komunistą, a człowiek Rosji, dla którego Moskwa jest najbliższym mu miastem świata — Szałamow, jest głębokim antykomunistą.Jak każdy z nich odniesie się teraz do swojej sytuacji ofiary barbarzyńskich represji, „niepotrzebnego okrucieństwa", do całego otaczającego ich koszmarnego świata stalinowskich czystek, więzień, łagrów, egzekucji?Weissberg jest przekonany, że trafił do domu wariatów, że oficerowie śledczy NKWD to ludzie obłąkani, że Sowiety epoki Stalina to świat obłędu, paranoi, absurdu.To, co się tu dzieje — pisze — „jest kompletnie bez sensu, są to wybryki rozpasanego aparatu, urągające wszelkiej racjonalnej interpretacji".Albo: „Złapałem się za głowę.Czy dostałem się do domu wariatów?" Albo: „Wszystko jest przecież najczystszym szaleństwem.Brak mi po prostu słów na scharakteryzowanie tego".Rok 1937: „Nastąpił wyścig obłędu".Itd., itd.Przy czym ani na moment nie odstępuje wówczas od swoich przekonań: Jestem niemieckim komunistą, rzuca oficerowi śledczemu, i przybyłem do tego kraju, by wziąć udział w budowaniu socjalizmu.Jestem patriotą Związku Sowieckiego".Przekonany, że jest w domu wariatów, że jest w upiornej krainie obłędu i surrealistycznej paranoi, Weissberg nie załamuje się, jego umysł zachodniego racjonalisty w najstraszniejszych warunkach zatłoczonych, brudnych i ociekających krwią więzień pracuje intensywnie — szuka racjonalnego, rozsądnego wytłumaczenia tego, co się wokół niego dzieje.W każdej celi, do której go wrzucają, Weissberg próbuje dyskutować, pytać, chce wymieniać opinie.Ale jego rosyjscy współtowarzysze niedoli właśnie na Weissberga patrzą jak na wariata! Czego się rzucasz?, mówią.Co tu próbujesz zwojować? Cierp i sieciź cicho!Między tymi dwiema postawami nie ma żadnej komunikacji, żadnego języka.Dlatego nie wiem, czy Weissberg i Szałamow mogliby się porozumieć.Ponieważ dla Szałamowa wszystko, co go otacza, jest częścią świata natury.Łagry należą do porządku natury, a nie do porządku ludzkiego.Czy człowiek może buntować się przeciw temu, że nastały wielkie mrozy albo że przyszła straszna powódź? Jeżeli przyszła powódź, a ktoś zacznie wygrażać rzece, to powiedzą, że jest obłąkany, że uciekł z domu wariatów.Jeżeli przyszła powódź, trzeba wejść na najwyższe drzewo i czekać cierpliwie, aż woda opadnie.To jest racjonalność, to jest jedyne rozsądne działanie.Jeżeli człowiek trafił do łagru, nie powinien buntować się, bo za to go rozstrzelają, tylko tak żyć, żeby przetrwać.Może woda w rzece kiedyś opadnie, może z łagru kiedyś wypuszczą.Nic więcej zrobić nie da się i nawet nie trzeba.W „Opowiadaniach kołymskich" świat poza drutami łagru właściwie nie istnieje.Wiadomość o końcu drugiej wojny światowej dociera tu z opóźnieniem i nie wywołuje wrażenia.Prawdziwym i jedynym światem jest łagier.Łagier to zborna i logiczna struktura.Dlaczego Weissberg dopatrywał się w tym wszystkim absurdu? Gdyby łagier był absurdalny, rozleciałby się natychmiast.Tyle że logika łagru jest logiką morderstwa, jest inną racjonałnością niż ta, której poszukiwał austriacki inżynier-komunista.To umysł Szałamowa jest racjonalny i logiczny, a umysł Weissberga zbłąkany, zagubiony w abstrakcjach.„Każda ingerencja w to, co niesie los, w wolę bogów, była czymś, co nie przystoi i sprzeczne jest z kodeksem postępowania w łagrze", wspomina Szałamow.I w domyśle — kto sądzi, że można zachowywać się inaczej, ten nigdy nie dotknął prawdziwego dna życia, nigdy nie przyszło mu dogorywać w „świecie bez bohaterów".Tę różnicę postaw Szałamowa i Weissberga wobec świata represji, „innego świata" (Herling-Grudziński), do którego zostali wtrąceni, objaśnia może największy filozof rosyjski Władimir Sołowjow: „Przeciwstawność dwu kultur — wschodniej i zachodniej — zarysowała się ostro już u zarania dziejów ludzkości.Jeżeli Wschód budował fundamenty swej kultury na bezwzględnym podporządkowaniu człowieka sile wyższej, nadprzyrodzoności, to na Zachodzie przeciwnie, człowiek pozostawiony był inwencji własnej, pozwalającej na szeroką twórczość samorodną".Po ulicach Magadanu chodzi się wysokimi korytarzami wykopanymi w śniegu.Jest wąsko, przy mijaniu trzeba przystawać, przepuszczać drugą osobę.Czasem zdarzy mi się tak stanąć oko w oko z jakimś starszym mężczyzną [ Pobierz całość w formacie PDF ]